Solunum Sistemi

Akciğer Hastalıkları için Şifalı Bitkiler

Akciğer hastalıkları pek çok sebepten meydana gelebilir. Özellike çok bilinen nedeni sigaradır. Eğer akciğer rahatsızlığınız var ise moder tıbbın yanısıra doğal bitkilerden de faydalanabilirsiniz.

Andız otu kökü ezilip balla karıştırılarak yenirse akciğer kanamasına çok iyi gelir.
Üzüm şırasının içinde bir ay bekletilen andız otu akciğer rahatsızlıkları ve vereme iyi gelir.
Hıyar suyu akciğer rahatsızlıklarına iyi gelir.
Melek otu akciğeri kuvvetledirir.Şalgam akciğer bronşların temizlenmesine yardımcı olur.
Tarçın ağacı akciğerleri kuvvetlendirir

Akciğerlerin dışarıdan gelen kimyasal, mekanik ya da ısı farklılığı oluşturan etkenlere karşı geliştirdiği bir refleks olan öksürük, çeşitli anlamlar taşıyor.

25/07/2006 - 10:23

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Çiğdem Serttürk, öksürük şekillerini ve anlamlarını anlattı:

“Sağlıklı bir insan nefes borusunun ‘yabancı’ olarak tanımladığı bazı yemekleri ve maddeleri dışarı atmak için öksürür. Dışarıdan gelen egzoz kokusu ya da keskin bir deterjan kokusu da öksürük nedenidir.

Vücudun savunma mekanizmaları arasında yer alan öksürük ayrıca bronşların içinde oluşan ve balgam adı verilen sekresyonların da dışarıya atılmasını sağlar.

Bu doğal mekanizmalar dışında bazı hastalıkların habercisi olarak da karşımıza çıkabilen öksürük, uzaması durumunda kişinin performansını düşürür. Altta yatan enfeksiyon var ise havada asılı kalan damlacıklar yolu ile başkalarına hastalığın yayılmasına neden olur (Örneğin, verem, zatürree gibi).

Ani oluşan öksürükler ise astım krizinin gelişini ifade edebilir.

Öksürük sadece akciğerlerden değil; kulak zarı, burun, sinüsler akciğer zarı, mide ve diafragmadan da başlayabilmektedir.

Bronşit, larenjit, çocuklarda çok sık görülen bronşiolit, soğuk algınlığı, aşırı sigara, polenler ve ev tozları(mite) en sık öksürük yapan hastalık ve etkenlerdir.

Öksürük şekli, sıklığı, gelişimi sıkı takip edilmelidir. Eğer kişi hafif halsizlik ve kuru öksürükten şikayet ediyorsa, bu bize basit üst solunum yolu enfeksiyonunu hatırlatır. Öksürük balgamlı ve sık oluyorsa, buna ateş ekleniyorsa zatürreenin habercisi olabilir.

Öksürdükten sonra dışarıya çıkartılan sekresyonun rengi hastalık değerlendirmede doktor kadar hasta ve yakını için de önemlidir. Balgam rengi beyazdan sarı ve yeşile dönüyor ise olay ağırlaşıyor anlamına gelir.

Yine öksürük ani gelişiyor ise çocuklarda enfeksiyon ve boğaza yabancı cisim kaçması düşünülebilir (fındığın soluk borusuna kaçması gibi). Erişkinlerde ise kötü kimyasal gazların solunmasına bağlı öksürük düşünülebilir."

Öksürüğün süresi önemli

Kronik, yani uzamış öksürükler çocuklarda astım, kistik fibrozis gibi genetik özellik içeren hastalıkları düşündürürken, erişkinde eğer buna balgam ilavesi var ise astım, müzmin bronşit, tümör, kalp yetmezliği, verem ve akciğer embolisini hatırlatabiliyor.

Dr. Çiğdem Serttürk, balgamsız ve uzun süreli bir öksürük var ise sinüzit kökenli bronşitler, astım, reflü ve bazı tansiyon ilaçlarının yan etkisinin düşünülebileceğini de belirtti:

"Uzamış öksürükler psikojenik kökenli de olabilir. Bu öksürükler huzursuzluğa bağlı olarak ortaya çıkabileceği gibi, heyecanlanınca ve sinirlenince ortaya çıkabilir.

Çocuklarda meydana gelen öksürükler dikkat çekme nedenli de olabilir. Zira, bir çocuk yeni doğan kardeşini kıskandığı için öksürebilir. Çocuklarda boğmaca hastalığında görülen öksürükler, ani tekrarlayıcı ve çok kuvvetlidir.

Tek bir nefeste 30'a varan nefes almaya izin vermeyen tekrarlamalar olur. Buna bağlı olarak çocuk nefessiz kalır ve morarır. Bu krizler günde 15-20 kez oluşabilir. Bu öksürükler kusma ile sonlanabilir. Kusma ile sonlanabilen diğer öksürük türü ise geniz akıntısına bağlı gelişen öksürüktür. Erişkinlerde havlama tarzı öksürükler ise soluk borusu iltihaplarında ve tümörlerinde görülür. Bunun tıptaki adı ise Trakeit’tir."

Astım için önemli bir kriter

Öksürüğün gece uykudan uyandırıp uyandırmadığı, hem çocuklarda hem de erişkinlerde astım hastalığının takip ve tedavisinde de önemli bir kriter.

Dr. Çiğdem Serttürk, hasta sabah saatlerine doğru sebepsiz veya kuru bir öksürükle uyanıyor ise astımın düşünülebilceğini anlattı:

"Tedavi edilmekte ise tedavi dozunun yetersiz olduğunun göstergesidir. Bu hastalarda gün içinde muayene bulguları ve solunum testleri normaldir.

Gece ise hava yollarının daraldığı anlamına gelir. Yine geceleri yatay pozisyon nedeni ile geniz akıntısı artar ve sabaha doğru akciğere biriken balgamı dışarı atmak isteyen kişide öksürük oluşur.

Reflü hastalığı olanlarda, geceleri yatış pozisyonuna bağlı olarak mide asidinin soluk borusuna ve ses telleri üzerine kaçması daha kolaydır. Bu durum beraberinde kuru ve şiddetli öksürüğü getirir. Bu nedenle reflüsü olanlara geceleri baş yukarıda olacak şekilde uyumaları tavsiye edilmektedir.

Yemek yerken gelişen öksürükler, yutma refleksinin iyi çalışmadığı yaşlı ve beyin fonksiyonları bozulmuş kişilerde ya da yeni doğan bebekte doğumsal olarak görülen yemek borusu ile soluk boruları arasında geçiş olan anomalilerde olur.

Bebeklerdeki durum düzeltilebilir. Yemek sonrası gelişen öksürükler reflüyü, mide fıtığını, yemek borusunda cepleşmeyi akla getirir."

Sigara öksürüğü 'tipik'

Sigara öksürüğünün ise çok tipik olduğunu dile getiren Dr. Çiğdem Serttürk, yıllar içinde sigaranın bronşlarda yaptığı hasara bağlı olarak bol sekresyonlu şekle dönüştüğünü de açıkladı:

"Bu öksürükler tekrarlar ve sekresyon dışarı atılınca kişinin nefesinde rahatlama meydana gelir. Sigara içenlerde gelişen öksürük hep tehlikeyi akla getirir (Akciğer kanserleri, bronş kanserleri, ses tellerinin kanserleri gibi).

Balgamdaki kan, yeni gelişen ve derinleşen ses kısıklığı bu kanserlerin öksürüğe eşlik eden bulgularıdır. Sigara içen kişi birbiri ardına iki yılda en az üç ay öksürüp balgam söküyor ise bu KOAH’ı Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) çağrıştırır. KOAH yaşam kalitesini düşüren öldürücü bir hastalıktır.

Öksürükle başvuran hastada anamnez yani sorgulama çok iyi yapılırsa birçok hastalık devre dışı kalmaktadır. Yine de uzamış öksürükler mutlaka akciğer grafisi ile kontrol edilmelidir.

Akciğer grafisi, verem gibi muayene bulgusu vermeyen hastalıkları en kolay ortaya çıkartan tetkik yöntemidir. Çocuklarda doğumsal anomalileri ve zatürreeleri ortaya çıkartır. Erişkinde sigara kullananlarda şikayet olsun olmasın tarama amaçlı yılda bir kez yapılmalıdır.

Astımlı hastalarda ise akciğer filmleri genelde normaldir. Eğer ani gelişen atak var ise akciğer grafisi ile bronşların tıkalı olup olmadığı değerlendirilir.

Sadece gece öksürüğü ve uykudan uyanma bulgusu veren astımlarda ileri tetkikler gerekebilir. Geniz akıntısın bağlı olduğu düşünülen öksürüklerde de mutlaka kulak burun boğaz muayenesi yapılıp, aile öyküsü var ise alerji testi uygulanmalıdır.

Öksürüklerin büyük kısmı basit şikayete yönelik ilaçlarla tedavi edilirler. Daha az bir kısmı ise derinleşir ve dolu hal alır, antibiyotik tedavisine ihtiyaç gösterir.

Astıma bağlı öksürükler antibiyotik tedavisine cevap vermezler. Bu hastalarda inhalerler (fısfıs) ve alerji ilaçları kullanılır. Alerjili insanların dörtte birinde reflü vardır. Mutlaka endoskopi yapılıp antiasit tedavisi uygulanmalıdır.

Reflü tespit edilip tedaviye rağmen gece öksürükleri olan kişiler akşam yemeklerini az ve erken yemelidirler. Bu kişiler mutlaka yüksek yastıkla yatmalıdırlar. Kalp yetmezliği nedeni ile tedavi gören hastalar ise gece öksürükleri varsa bunu mutlaka doktorlarına anlatmalıdırlar.

Bu öksürükler tedavi yetersizliğinin ya da hastalığın ağırlaştığının ifadesi olabilir."

ASTIM

1 lt. suya 1 tutam Mersin yaprağı veya ısırgan konur ve 10 dk. kaynatılıp demlenir ve süzülür. Günde 8-10 çay bardağı, şekersiz olarak içilir.

1 lt.sıcak suya 5 yemek kaşığı Isırgan otu konur, 5 dk. sonra süzüp günde 8-10 bardak şekersiz içilir.

Astım Hastalığı, Kronik Karakterli Birkaç Hastalıktan Birisidir.

Astım tanısı nispeten kolay olmasına karşın tedavi ve izlenmesinde sorunlar yaşanan ve toplumda en sık görülen kronik(müzmin) karakterli birkaç hastalıktan birisidir...

Genel Bilgiler

Astım tanısı nispeten kolay olmasına karşın tedavi ve izlenmesinde sorunlar yaşanan ve toplumda en sık görülen kronik(müzmin) karakterli birkaç hastalıktan birisidir. Hastalık her yaş grubundan kişileri etkileyebilir.Tedavinin en önemli kısmını oluşturan hasta eğitimi çoğu kez kalabalık poliklinik şartlarında yeterince verilememektedir. Bu nedenle özel kullanım yöntemleri gerektiren ilaçları, hastaların bir bölümü kullanamamaktadır.

Astım, hava yollarının kronik inflamatuar (iltihabi reaksiyon) bir hastalığıdır.

Duyarlı kişilerde, nöbetler halinde gelen:

·Nefes darlığı,

·Göğüste sıkışma hissi,

·Hırıltı (hışıltı, ıslık sesi),

·Öksürük, yakınmaları ile ortaya çıkmaktadır. Yakınmalar, özellikle gece ve/veya sabaha karşı görülür.

Hastalığın dünya üzerindeki dağılımı, ülkeden ülkeye ve bazen bir ülke içinde bölgeden bölgeye değişim göstermektedir. Ülkemizde yaklaşık olarak astımın rastlanma oranı erişkinlerde % 2-4, çocuklarda % 6-8 civarındadır. Çevresel allerjen miktarı, ev içi ve dış ortamdaki hava kirliliği, rastlanma oranlarındaki artış nedenleri arasında bulunmaktadır.

Astım Türleri

1-Alerjik Astım
*Genetik Yatkınlığı Olanlarda Gelişen Astım
*Genetik Yatkınlık Zemini Olmaksızın Gelişen Astım (Örneğin; Mesleksel allerjenlerle gelişen astım)

2-Alerjik Olmayan Astım (İnfeksiyonlar, bazı ilaçlar, gıda ve katkı maddeleri gibi etkenler ile gelişen astım.

Genetik Faktörlerin Etkisi

Genetik yatkınlığı olan kişilerde çevresel allerjenlere (ev akarları, polen, küf mantarlan gibi) karşı gelişen astım. Ev tozu akarları, ev hayvanları kedi, köpek, kemiriciler ve hamam böceklerinin salgıları, idrar, dışkı ve tüylerindeki antijenlerin, polenler, küf mantarları sporlarının ortamda fazla miktarda bulunması genetik yatkınlığı olan kişilerde astıma neden olur.

Genetik yatkınlık olmadığı halde bazı meslek gruplarında veya çevresel allerjenlere yüksek dozda ve uzun süreli maruz kalanlarda da, astım gelişebilir.(Örneğin un, enzimler gibi mesleksel, soya fasulyesi gibi çevresel allerjenler)

Alerjik Olmayan Astım

Bazı mesleksel kimyasal ajanlar, ilaçlar tam olarak bilinmeyen bir mekanizma ile astım oluşumuna yol açmaktadır.

Astımın Ortaya Çıkmasında Katkısı Olan Faktörler

Allerjenlerle karşılaşan kişide duyarlaşmayı kolaylaştıran ve astımın ortaya çıkışında rol oynayan faktörlerdir. Bunlar sigara (aktif ve pasif içicilik), ev içi ve dış ortam hava kirliliği, viral solunum yolu enfeksiyonlarıdır.

Tetik Çeken Faktörler

Akciğerlerin en küçük fonksiyonel üniteleri olan bronş düz kaslarında kasılma, ödem (şişme), inflamasyon ve hücre yıkımı, mukus (salgı) artmasına neden olur. Artan mukus, hücre yıkımı, bronş duvarında şişme ve inflamasyon, hepsi birden bronş lümeninde tıkanmaya neden olarak astım nöbetini başlatır. İşte bu nöbeti başlatan faktörlere tetik çeken faktörler deniyor.

Tetik çeken faktörler şunlardır:

·Allerjenler

·Solunum yolu enfeksiyonları

·Ev içi hava kirliliği (pasif sigara içiciliği, kızartma kokuları, cila, parfüm, saç spreyi, insektisidler, deterjan, çamaşır suyu, temizlik malzemeleri, deodorant, sprey kokuları)

·Dış ortam hava kirliliği (kükürt dioksit, tozlar, ozon, egzoz gazları, polen, mantar sporları)

·Bazı hava koşulları (rüzgar, fırtına)

·Egzersiz ve hipervantilasyon

·Bazı gıdalar ve katkı maddeleri

·Bazı ilaçlar

·Emosyonel faktörler (ağlamak vs.)

Her hastada tetik çeken faktörler değişiktir. Bir hastada birden fazla faktör bulunabilir.

Astım Nasıl Anlaşılır ?

Astımın teşhis edilmesinde aşağıda sıralamış olduğumuz hastanın yakınmaları çok önemlidir.

·Nefes darlığı

·Hırıltılı solunum (Wheezing, hışıltı, ıslık sesi olarak da ifade edilebilir. Aksi kanıtlanıncaya kadar her hırıltılı solunum astım olarak kabul edilmelidir).
·Göğüste sıkışma hissi

·Öksürük

Hasta koyu kıvamlı bir balgam çıkarınca rahatlar. Soğuk algınlığı nedeniyle ortaya çıkan öksürükler on günden daha uzun sürerse ve hasta "her üşütmenin göğsüne indiğini" söylerse astımdan şüphelenilmelidir. Astımda yakınmaların diğer hastalıklardan şu özelliklerle ayrılabilir.

·Tekrarlayıcı karakterdedir.

·Nöbetler halinde gelişir.

·Gece ve/veya sabaha karşı ortaya çıkar.

·Kendiliğinden veya ilaçlarla hafifler veya kaybolur.

·Bazı faktörler (allerjenler, irritanlar, egzersiz, virus enfeksiyonları) ile alevlenmeler olur.

·Mevsimsel değişkenlik gösterirler.

Her hastanın ilk muayenesinde, diğer hastalıkları ekarte etmek amacıyla akciğer grafisi çekilmelidir.

Astımdan kurtulmanın temel ilkelerinden birisi, tetik çeken faktörlerin eliminasyonudur. Bunun için de kişide astımın hangi türünün olduğunun önceden tespiti şarttır. Yani genetik yatkınlığı olan kişideki astım ile mesleki faaliyetler sonucu gelişmiş olan astımın tedavisindeki temel prensipler de bazı farklılıklar taşımaktadır.

Aşağıdakilerin hastanın hikayesinde bulunması genetik yatkınlığı düşündürmelidir:

·Çocukluk Çağında Başlangıç

·Allerjik rinit (burunda akma veya tıkanma, genizde, kulakta kaşınma hissi, hapşırık nöbetleri), konjonktivit, ürtiker, egzema, besin ve ilaç allerjisi belirtilerinden biri veya birkaçının bulunması

·Yakın kan akrabalarında astım.

Mesleksel astım, işyeri koşullarındaki bir etkene maruz kalma nedeniyle oluşan astım olarak tanımlanır. Bu durum ya daha önce varolan astımda ağırlaşma veya astımın işe girdikten sonra ortaya çıkması şeklinde görülür. Mesleksel astım için 200'ü aşkın etken tanımlanmıştır.

Belirtilerin işyerine girdikten sonra başlaması veya ağırlaşması. Tatil günlerinde şikayetlerinin hafiflemesi veya kaybolması. Aynı işyerinde çalışan birden fazla kişide benzer şikayetlerin görülmesi mesleki astım düşündürmelidir.

Astımın tanı ve tedavisin de izlenecek yolun hasta ve ilgili branş doktoru ile planlanması çok önemlidir. Tanıda Prick, RAST ve ELİSA gibi laboratuvar tetkikleri uygulanmaktadır. Ayrıca ülkemizde en çok rastlanan antijenlere duyarlılık testi CLA-TOP bazı klinikler tarafından hassasiyet ve güvenli bir şekilde yapılmaktadır.

Tedaviden en verimli bir şekilde yararlanabilmeniz için astım konusunda bilmeniz gereken ana prensipler;

·Hastanın Eğitimi

·Hastanın Düzenli Takibi

·Hastalığın Ağırlığının Saptanması

·Tetik Çeken Etkenlerin Uzaklaştırılması

·Atak Tedavisi İçin Hastaya Özgü Tedavi Planı

Astım, hava yollarının daralması ve inflamasyonu ile karakterize kronik bir akciğer hastalığıdır.

Hastalık hafif veya şiddetli olabilir, bazı hastalarda da nadiren ortaya çıkan ve çok hafif veya hayatı tehdit edecek derecede şiddetli olabilen ataklarla seyreder.

Astımın belirtileri akciğerlerde bronş ve broşiyol adı verilen hava yollarının iç yüzeylerinin inflamasyonuna bağlı olarak gelişmektedir. Bu inflamasyon mukus üretiminin artmasına neden olur ve inflamasyonla ilgili bağışıklık sistemi hücrelerinin hücumu sözkonusudur; her iki durum da hava yolu tıkanıklığına neden olur. Ek olarak hava yollarını çevreleyen kaslarda kasılma meydana gelir ve hava yollarındaki daralma şiddetlenir.

Tetikleyiciler genelde allerjen maddelerdir. En yaygın alerjenler; hayvan tüyü ve salyası, polenler, küfler, toz mitleri, hamamböceğinin vüsut artıkları, bazı ilaçlar ve kişiye özgü yiyeceklerdir. Allerjenler dışında sıklıkla astım atağını tetikleyen etkenlerden biri de viral enfeksiyonlardır (nezle ve grip gibi). Diğer önemli tetikleyiciler: egzersiz, soğuk hava solumak, hava kirliliği, odun dumanı, sigara dumanı, bazı boyalar ve duygusal stres. Bazı şiddetli astım hastalarında herhangi bir tetikleyici saptanamayabilir.

Astım genelde 5 yaşından önce başlamakla birlikte, belirtilerin ortaya çıkışı her hangi bir yaşta olabilir. Astım kalıtımsal özellikleri olan bir hastalıktır ve sıklıkla ailesinde allerji olan kişilerde gözlenir.

Belirtiler

Genel olarak, astım belirtileri hırıltılı solumak (dışarı verilen havanın zorlukla çıkmasından), solunum güçlüğü ve inatçı öksürüktür. Bazı hastalarda, sürekli öksürük temel belirtidir. Şikayetler genellikle sabahları daha kötüdür ve egzersiz sonrası şiddetlenir.

Şiddetli astım ataşında; çarpıntı, terleme, nefesin son derece kısalması, genişlemiş burun delikleri, nefes alma sırasında göğüs ve boyun kaslarının da kullanılması, siyanoz (el tırnaklarında ve dudaklarda morarma) gözlenebilir.

Tanı

Doktorun muayenehanesinde astım krizi geçirmediğiniz sürece, tanıda esas olan sizin anlattıklarınız olacaktır. Astım tanısının doğrulanması kan testleri ile akciğer röntgen filmi ile ve akciğer fonksiyon testleri ile yapılır.

Erişkinlerdeki Astım genelde hayat boyu süren bir hastalıktır. Çocukluk çağında ortaya çıkan astım olgularının yaklaşık yarısında tamamen iyileşme veya zamanla şiddetinde azalma meydana gelebilir. Ancak ileriki yaşlarda genellikle tekrar başlar.

Tedavi

Kronik astım hastalığı olan her hasta mutlaka doktoruna danışarak hangi ilaçları hangi durumlarda kullancağını, atakların önlenmesi için hangi ilaçları alması gerektiğini ve ilgili diğer konuları bir yere yazmalı ve yanında taşımalıdır.

Bilinen allerjenlerden uzak durulmalıdır. Astım hastalarının evlerinde hayvan beslemesi sakıncalı olabilir. Mutlaka beslenecekse de yatak odasından uzak tutulması ve hayvan sıklıkla yıkanmalıdır. Toz mitlerinin alerjen olduğu saptanmış ise ev sık sık ayrıntılı olarak temizlenmeli, yatak odalarında uzun tüylü halıların yerine kilimler ve tüylü battaniye yerine de kumaş örtü kullanılmalıdır. Yatak malzemeleri sık olarak çok sıcak suda yıkanmalıdır. Diğer allerjenlere uygun önlemler alınmalıdır.

Astım tedavisinde kulanılan çeşitli tip ilaçlar vardır. Bunlardan bazıları atakların oluşumunu önlemek için, bazıları da atak sırasında kullanılır.

Bazı hastalar aşı tedavisi denilen uygulamadan fayda görürler. Bu tedavide, allerjen maddeler hastaya gittikçe artan dozlarda verilerek bağışıklık sisteminin o maddeye karşı alerji oluşturması engellenir. Bu tedavinin hafif-orta dereceli astımlılarda ve genelde ev tozu miti, küfler ve hayvanlara bağlı astım krizi geçirenlerde etkili olduğu görülmektedir.

Şiddetli bir atakta vakit geçirmeden hastaneye müracaat etmelidir.

Astım tam olarak tedavi edilememekle birlikte, başarılı bir şekilde kontrol edilebilir. Astımlı hastalar dikkat ettikleri sürece normal bir hayat yaşayabilirler.

BRONSİŞ HASTALIĞI

Akut Bronşit ve Kronik Bronşit Nedir ?

Bronşit, büyük bronşları, yani soluk borusundan dallanarak akciğerlere yayılan hava borularını örten mukoza dokusunun akut ya da kronik iltihabıdır. İltihap bronşiyol denen küçük bronşlarda oluşursa bronşiolit adıyla anılır.

Bronşit Nedir

AKUT BRONŞİT

Akut bronşit sıradan bir hastalık olarak kabul edilir ve soğuk algınlığının ardından gelişir. Çok yaygındır. Hastalık etkeni genellikle üst solunum yollarında önceden bulunan ve sık rastlanan virüslerdir. Başlangıçtaki virüs enfeksiyonuna daha sonra eklenen bakteri enfeksiyonu bile fazla önemli değildir. Gelişen bu komplikasyon yaygın kullanılan birkaç antibiyotikle kolayca denetim altına alınabilir.

Nedenleri

Akut bronşitin iki temel nedeni vardır:

Enfeksiyonlar ve fizikokimyasal etkenler. Soluk borusu ve bronşların iltihabı, üst solunum yollarında (burun, boğaz, gırtlak) grip enfeksiyonu sırasında çok sık gelişen bir komplikasyondur. Boğmaca ve kızamık sırasında da soluk borusu ve bronş enfeksiyonlarına sık rastlanır.Özellikle gençlerde görülen akut bronşitlerde, başlıca etken bakterilerden çok virüslerdir. Ama bakteriler de akut bronşit etkeni olabilir. Bakteriler bronşlara hava ya da kan yoluyla ulaşabileceği gibi, solunum yolu mukozasında saprofit olarak da, yani normal koşullarda bir hastalığa yol açmadan bulunabilir. Herhangi bir nedenle organizmanın direnci zayıflar ve savunma sistemi etkisiz kalırsa, enfeksiyona yol açabilen saprofit bakteriler de bronşit etkenine dönüşebilir.

Fizikokimyasal etkenler içinde genellikle gaz halinde havada asılı olarak bulunan ve bronş mukozasına zarar veren birçok madde yer alır. Fabrika ve ev bacaları ile taşıtların egzost borularından çıkan dumanlar ve solunum yollarında iltihaba yol açtığı kesinlikle bilinen sigara dumanı bunların basında gelir.

Hazırlayıcı Etkenler

Hastalığı hazırlayıcı etkenlerin basında çevre ve iklim koşulları yer alır. Ani sıcaklık değişikliklerinde, sürekli sıcak ve kuru ya da tam tersi tozlu ve nemli ortamlarda solunum yollarının koruyucu sıvı salgısı azalır. Ani bastıran soğuklar ve hava değişimleri gibi etkenler solunum yolları hastalıklarının daha çok sonbahar ve kış aylarında görülmesinin başlıca nedenidir.

Akut bronşitin öbür etkenleri ise soğuk algınlığı, burun orta bölmesi eğriliği (deviasyon) ya da polip gibi oluşumlardır. Üst solunum yollarının, yani burun, boğaz, gırtlak ve soluk borusunun enfeksiyonlarına neden olan soğuk algınlığından başka öteki iki etken de burun solunumunu engeller. Dolayısıyla bunlar solunumun ağız yoluyla yapılmasına, sonuç olarak yeterince ısıtılmamış ve nemlendirilmemiş bir havanın solunmasına neden olur.

Belirtileri

Özellikle soğuk algınlığı sonrasında öksürükle birlikte hafif ateş (37,5°C-38,5°C) görülür. Soluk borusu ve bronşlarda gelişen iltihap göğsün orta bölümünde, göğüs kemiğinin arkasında, öksürüğün artırdığı bir ağrıyla birlikte ortaya çıkar. Bazen daha hafif olan ağrılar bütün göğse yayılabilir; solunum kaslarının zorlanmasıyla solunum sıklaşır ve öksürük inatçı bir hal alır.

Bronş iltihabının en önemli belirtisi olan öksürük bronşlardaki savunma mekanizmasının bir göstergesidir. Olağan koşullarda da, bronş duvarlarım uyaran herhangi bir etkene karşı şiddetli bir öksürük yanıtı görülebilir ve uyarıcı etken dışarı atılmaya çalışılır. Ama bronşitte bronş mukozası iltihaplanarak örselenmiştir. Bu durumda bronş duvarındaki mukus salgısı büyük ölçüde artar, damarlarda toplanan aşırı miktardaki kanın sıvı bölümü bronş boşluğuna sızar, eksüda denen bu sızıntının artması bronşları yabancı madde etkisi yaparak uyarır.

Hastalığın en önemli ikinci belirtisi olan balgam çıkarma, damar dışına sıvı sızması ve mukus salgısının artmasının sonucudur. Başlangıçta az çıkarılan ve koyu kıvamlı olan balgam, hastalık ilerledikçe daha akışkan ve boldur. Bazen günde yarım litre, daha seyrek olarak da bir litre kadar balgam çıkarılabilir.

Seyri

Akut bronşit genellikle tehlikeli bir gelişme göstermez. Hasta iki hafta içinde iyileşebilir. Kalp hastalığı olanlarda, çok küçük çocuklarda ve yaşlılarda hastalık daha uzun sürebilir. Virüslerin etken olduğu bir enfeksiyonun bronşlarda doku yıkımına yol açması, buralarda bakterilerin de üremesini kolaylaştırır. Bu durumda hastalığın gidişi daha kötüdür. Bakteri enfeksiyonlarının eklendiği bronşitlerin en kötü sonucu grip sonrası gelişen zatüredir.

Tedavi

Akut bronşitin etkeni genellikle virüstür ve bu durumda antibiyotik tedavisinin yaran yoktur. Ama virüs enfeksiyonuna bakteri enfeksiyonu eklenirse antibiyotik kullanmak gerekir. Bu nedenle virüslerin etken olduğu düşünülse bile. akut bronşitli hastalara olası bakteri enfeksiyonuna karşı antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır. Ayrıca bronş salgılrının akışkanlığım artıran balgam yumuşatıcı (mukolitik) ilaçlar verilerek balgamın atılması sağlanmalıdır. Ateş yükseldiğinde yaygın biçimde kullanılan diğer düşürücülere başvurulur.

Öksürük aşırı miktarda artan bronş salgısının temizlenmesi için gerekli bir savunma mekanizması oluşturur. Öksürük ilaçları ancak çok gerektiğinde kullanılmalıdır.

KRONİK BRONŞİT

Kronik bronşit sessiz başlayıp yavaş bir ilerleme göstererek yıllar boyu süren ve sonunda ağır solunum yetmezliğine yol açan bir hastalıktır, iki yıldan uzun bir süre zaman zaman yinelemelerle aylarca süren öksürük ve balgam yakınmaları olan bir hastaya, verem gibi aynı belirtileri veren başka bir hastalık olasılığı elendikten sonra kronik bronşit tanışı konabilir.

Nedenleri :

Kronik bronşitin nedenleri tam ve açık biçimde ortaya konamamıştır.

Doğrudan hastalık nedeni değilse de hazırlayıcı üç önemli etken olarak sigara dumanı, hava kirliliği ve solunum yolları enfeksiyonları gösterilebilir. Bu etkenler yalnız kronik bronşite değil, yatkınlığı olan kişilerde başka koşullarla birleşerek solunum yolu hastalıklarına da yol açmaktadır. Doğumdan başlayarak var olan kişisel yatkınlığın pek önemli olmadığı, hastalığın gelişmesinde kötü sağlık koşullarının ve kötü alışkanlıkların belirleyici olduğu kabul edilmektedir.

Sigara dumanı ve hava kirliliği bronş ağacında mukus yapımım artıran en önemli etkenlerdir. Bunlara bir enfeksiyonun da eklenmesiyle bronş mukozasının hastalanması kolaylaşır. Hava kirliliğine yol açan gaz ve tozların özellikle sanayi bölgelerinde oldukça belirleyici etkisi vardır. Amonyak, aseton, asetik asit, hidroklorik asit, hidroflüorik asit, metal buharları, hidrojen sülfür ve kükürt dioksit son derece zararlıdır. Hava kirliliğinin önemini belirlemeye yönelik istatistik incelemeler, kronik bronşit olgulannın ve bu hastalıktan ölüm oranının artışı ile mevsimlik sis yoğunluğunun özellikle de havadaki kükürt dioksit ve sisle karışık duman (smog) yoğunluğunun artışı arasında çok yakın bir ilişki olduğunu göstermiştir.

Belirtileri

Hastalığın en önemli belirtisi kuru ya da balgamlı öksürüktür. Ama balgam yutağa gelince dışarı atılmak yerine yutulabilir. Ateş genellikle hafiftir. Solunum zorlaşmıştır ve solunum sorunları ön plandadır. Nefes darlığı, fiziksel güç harcama durumunda hastanın hareketlerim kısıtlayacak ölçüde artabilir. Nefes darlığının nedenim anlamak için kronik bronşite bağlı olarak akciğerlerde ortaya çıkan değişiklikleri bilmek gerekir. Bronşların hava geçişini sağlayan iç boşluğu, bir yandan eksüda ve mukoza salgısının artarak birikmesi, öte yandan bronş duvarının damarlardan sızan sıvı nedeniyle şişerek kalınlaşması sonucunda önemli ölçüde daralmıştır. Hastalık sırasında bronş duvarındaki esnek liflerin yerini sert bağdoku lifleri alır. Bu nedenle esnekliği azalan bronşlar solunum sırasında yeterince genişleyemez. Bütün bu değişiklikler solunum hareketlerine karşı direnen bir güç oluşturur. Akciğerlere giren hava akımı aşın ölçüde sınırlanır ve ancak dinlenme sırasındaki gereksinimi karşılayabilir.

Vücudun oksijen gereksinimini artıran kas hareketleri sırasında bütün dengeler altüst olur. Nefes darlığı, yani son derece zorlukla sürdürülen yetersiz solunum gözlenir. Hasta dinlenmek zorunda kalır. Nefes darlığı nedeniyle karşılanamayan hızlı soluma gereksinimi, akciğerlerin daha çok kanı oksijenlendirebilmek için daha hızlı çalışmak zorunda kalmasının sonucudur. Fiziksel güç harcandığında dokularda oksijen gereksinimi ve karbon dioksit üretimi artar. Bronşitli hastanın akciğerleri, kana yeterli oksijen sağlayabilecek durumda değildir. Sonuçta dolaşımdaki kanda oksijen miktarı azalır. Oksijen açığım kapatmak için solunum hareketleri daha sık ve derindir. Hasta sıkıntıyla hava gereksinimi duyar, yani nefes darlığından yakınır.

Tedavi

Alınması gereken ilk önlem sigaranın bırakılmasıdır. Kronik bronşitin gelişmesinde sigaranın baş sorumlu olduğu genel olarak kabul edilen bir gerçektir. Uzun süre sigara içen bir hasta sigarayı bıraktığında ya da azalttığında özellikle sabah yataktan kalkınca yaşanan sıkıntılı öksürük nöbetleri ve çıkarılan balgamın kısa sürede ortadan kalktığı, solunumun kolaylaştığı ve genel sağlık durumunun hızla düzeldiği gözlenir. Böylece sigaranın kronik bronşit gelişimindeki etkisi, sigara bırakıldığında gözlenen sonuçlara bakılarak kolayca kanıtlanabilir.

Hava kirliliği önemli bir sorundur. Çoğu zaman bireysel çözümlerin ötesi-ne taşmakla birlikte, kirli havayı solumaktan özenle kaçınmak gerekir.

Solunum sisteminin hava kirliliğine de bağlı olarak gelişen kronik hastalıklarından ölüm oranı son derece yüksektir. Bu durum sanayi merkezleri ve büyük şehirlerden elde edilen istatistik verilerde açık biçimde ortaya çıkar. Bu verilere göre kronik solunum sistemi hastalıklarından ölüm, kalp damar hastalıklarından ölüm oranının ardından ikinci sırayı almaktadır. Bu nedenle kronik bronşit hastalarının havanın kirli olduğu yerlerden uzak durması yaşamsal bir önem taşır. Bu hastalar yılın belirli zamanlarını, özellikle kış aylarında sis görülmeyen, nem oranı düşük, yumuşak ve ılıman bir havası olan bölgelerde geçirmeye özen göstermelidirler. Bronşitin yinelenme ve kronikleşme eğilimi gösterdiği hastaların, tozlu ya da zararlı gazlara açık bir ortamda çalışıyorlarsa, meslek değiştirmeleri gerekebilir.

Kronik bronşitin ilerlemesine ya da giderek kötüleşmesine neden olan enfeksiyonlar da önemlidir. Enfeksiyon etkeni olan bakteri ve virüslerin solunum yollarına girişi engellenemez; ama kış aylarında görülen salgın hastalıklarda bulaşmaya karşı genel önlemler alınabilir. Öte yandan mikropların gelişmesine uygun bir ortamın oluşması da engellenebilir.

Kış aylarında yaygın olarak görülen akut bronşit olgularında yatakta dinlenmeye özen gösterilmeli, iyileşme dönemi evde geçirilmelidir. Böylece hem soğuktan ve ani sıcaklık değişimlerinden korunma sağlanır, hem de solunum yolları için son derece zararlı olan sis ve kirli dumanın solunması önlenir. Aşırıya kaçmamak koşuluyla hastanın bulunduğu ortam iyi ısıtılmalı, nem oranı yeterli olmalıdır. Bu nedenle radyatör ya da sobaların üstünde su bulundurulmalıdır.

Kronik bronşitli hastaların tedavisinde kullanılan ilaçlar hastanın ve hastalığın durumuna göre seçilir. Her şeyden önce balgamın akışkanlığım artırıcı ve yoğunluğunu azaltıcı ilaçlar kullanılır. Bronş mukozasındaki iltihap için iltihap giderici ilaçlara başvurulur. Ayrıca hem bronşit sonucu gelişen daralmayı önlemek, hem de salgılanan balgamın daha kolay atılabilmesini sağlamak için bronş genişletici ilaçlar kullanılmalıdır. Doğrudan solunum yoluna uygulanan ilaçlar ve solunum alıştırmaları kronik bronşitte çok yararlı olmaktadır. Solunum tedavisi uygun bir alet ile çeşitli ilaçların aerosol olarak püskürtülmesi biçiminde uygulanır. Bu yöntemle antibiyotik, balgam söktürücü, bronş genişletici ve iltihap giderici ilaçlar verilebilir. İlacın doğrudan solunum yoluna verilmesi, sindirim sisteminden ve kandan geçerek zararlı etkiler yaratmasını engeller. Bu yöntemle ilaç, etkilenmesi istenen dokuya doğrudan ulaştırılabilir.

Solunum alıştırmalarının tedaviden çok, koruyucu etkileri vardır. Bu yolla hastaya nasıl daha iyi soluk alıp verebileceği öğretilir.

Antibiyotik tedavisi yıllarca son derece gelişi güzel uygulanmıştır. Antibiyotik tedavisi yalnızca ateş, öksürük ve aşırı balgam çıkarma gibi enfeksiyon belirtilerinin alevlendiği durumlarda uygulanır. Bu uygulama için sorumlu bakterileri ve doğru antibiyotiği saptamak amacıyla balgam kültürü alınmalı, antibiyogram yapılmalıdır. Böylece hastalık etkenine karşı etkili olan antibiyotik belirlenebilir.

BRONŞİAL ASTIM / Temelinde sıklıkla allerjik nedenlerin bulunduğu, allerjenlerin organizmaya girmesiyle bronşlarda meydana gelen daralmaya/tıkanmaya bağlı solunum güçlüğü bulgularının belirdiği tablo.

Şifalı sebze, meyve ve otlar: Sarımsak, soğan, adaçayı, kekik, karabaşotu, havuç, çilek, maydanoz, koyunotu, nane, keçiboynuzu, kuşdili, kimyon, rezene, mercanköşk, melekotu, portakal, güzelavratotu, alıç, anason, çilek, kenevir, kâfuru.

Dikkat! Sigara, alkol, çay, kahve yasak.

R1* 10'ar gram gelincik + adaçayı + tatula + sığır kuyruğu karıştırılır. 4 bardak suya 5 gram konup, 15 dakika bekletilir. Günde 3 kere 1'er bardak bardak içilir.

R2* 8 bardak suya 100 gram İzlandalikeni +10 gram çam tomurcuğu + 30 gram yulaf konur. Su, yanya ininceye kadar kaynatılır. Günde 3 kere 1'er bardak içilir.

R3* 8 bardak suya 30'ar gram Nemçe saparnası kökü + andızotu kökü + yapışkanotu yapraklan + 10'er gram çiçeklenmiş İspanyakatırtırnağı + kediotu kökü + 15 tane mine çiçeği (çiçekleri) karıştırılır. Her bardağa 1 çorba kaşığı kadar konur. Kaynatıldıktan sonra 30 dakika bekletilir. Yemek aralarında 2'şer su bardağı içilir.

R4* 30'ar gram kereviz kökü + güzelavrat kökü + aynkkökü + andızotu kökü + venüs ağacı yaprağı + 3'er gram kara yalancı ısırgan + deveotu + zulfaotu karıştırılır. 4 bardak suya 4 çorba kaşığı konur. 3 dakika kaynatılır. Günde 3 kere l'er bardak içilir.

R5* 30'ar gram zulfaotu (tepe kısmı) + 10'ar gram nane + loğusaotu kökü + andızotu + nilüfer + fulya karıştırılır, 1 bardak suya 2 çorba kaşığı konup kaynatılır. 10 dakika bekletilir. Günde 3 kere 1'er bardak içilir.

R6* 10'ar gram mercanköşk (çiçekli tepecikleri) + nane yaprağı + 20'şer gram arslankuyruğu çiçeği + gelincik + okaliptüs yaprağı + izlandalikeni + yersarmaşığı + dikenli çam + ciğerotu + yabani kekik karıştırılır. 4 bardak suya 4 çorba kaşığı konup kaynatılır. Üstü örtülüp 15 dakika dinlendirildikten sonra süzülür. Günde 2 kere 1'er bardak içilir.

R7* 4 bardak kaynar suya 2 çorba kaşığı ufalanmış kuru ısırgan konur. 20 dakika demlendirilip süzülür. Günde 4 kere 1'er bardak içilir.

R8* 250 gram siyah turp mikserden geçirilir. Üzerine 1 fincan taze sıkılmış limon suyu ilave edilip hamur gibi yoğurulur. Buzdolabında 1 saat bekletilir. Sabah aç karma ve yatmadan önce yarım çorba kaşığı yenir. Yanm saat hiçbir şey yenilmez, içilmez. Sonra 1 bardak süt içilir. Bu karışımın 2 günde tüketilmesi gerekir.

Dikkat! Mide ülseri olanlara yasak.

R9* 4 bardak suya 1 çorba kaşığı ufalanmış mersin yaprağı (veya meyvesi) konur. 10 dakika kaynatılır, 20 dakika demlendirilir. Günde 3 kere 1'er bardak içilir.

BRONŞİEKTAZİ/ Genellikle enfeksiyonla birlikte seyreden, en önemli komplikasyonlan arasında pnömoni, ab-se ve kanamaların bulunduğu, sürekli öksürük, mukopürü-lan balgam ve zaman zaman görülen hemoptizi ile karakterize yerel bronş genişlemesi.

Şifalı sebze, meyve ve otlar: Andızotu, sarmaşık, zulfaotu, mersin.

Dikkat! Sigara, alkol, çay, kahve yasak.

R1* 200 mililitre suya + 2 gram andızotu kökü + 8 gram venüssaçı konup 10 dakika demlendirilir. 2 saatte bir 1 çorba kaşığı içilir.

R2* 2 bardak suya 10 gram sarmaşık çiçeği veya yaprağı konur. 5 dakika kaynatılır. Sabah - akşam 1'er bardak içilir.

ADET / REGL SORUNLARI

Şifâh sebze, meyve ve otlar: Acıbakla, adaçayı, afşarotu, akgünlük, aspir, ayvadana, bozot, civanperçemi, çirişotu, çobançantası, çörekotu, dağçayı, defne, filiskin, frenkmaydanozu, havuç, ispanyakatırtırnağı, kanaryaotu, kekik, kısamahmutotu, kimyon, kökboya, marsıvanotu, mercanköşk, mürsafi, papatya, pelinotu, porsukağacı, safran, sedefotu, tekedikeni, yahudiotu, yavşanotu, atkuyruğu, arslanpençesi, karamuk, yohimbin.

* Âdet düzensizliği için: 1 bardak kaynar suya 10 gram civanperçemi konur. 5 dakika demlendirildikten sonra içilir. Güne 1 kere.

* 10'ar gram ballıbaba + civanperçemi + arslanpençesi karıştırılır. Yarım bardak kaynak suya 1 çay kaşığı konup 5 dakika demlendirilir. Günde 2 kere.

* Âdet kanaması azlığını gidermek için: 1 fincan kaynar suya 1kahve kaşığı rezene konur. 10 dakika demlendirildiken sonra içilir. Günde 1kere.

* Âdet kanamasının gecikmemesi için: 1bardak kaynar suya yanm kahve kaşığı taflan tohumu konur. 10 dakika demlendirildikten sonra içilir. Günde 2 kere.

* Âdet kanamasının uzun sürmesini önlemek için: 1çay bardağı kaynar suya 1kahve kaşığı toz tarçın konur. 10 dakika demlendirildikten sonra içilir. Günde 3 kere.

* Âdet kanamasının yokluğunu gidermek için: Sebep "gebelik" değilse: 1bardak kaynak suya 1 kahve kaşığı çörekotu konur. 10 dakika demlendirildikten sonra günde 3 kere içilir.

Soluduğumuz hava yoluyla, her tür çevresel etkiyle doğrudan ilişki kurmuş oluruz. Yaşamın soluğunu içimize çektiğimizde, bu havayı tüm insanlarla, yeryüzündeki tüm canlılarla paylaşmış oluruz. Solunum yoluyla, ağaçlarla ve denizlerle bütünleşiriz. Bir dakika boyunca 10-15 kere soluk alırız. Her gün binlerce balonu şişirebilecek kadar havayı kullanmamız gerekir. Böylece beden, yaşam kaynağı oksijeni havadan alır ve kanda oluşmuş olan karbondioksiti hava yoluyla dışarı atar. Soluduğumuz havanın yalnızca beşte biri oksijendir. Bedenimiz, yaşamını sürdürebilmek için bu elemente muhtaçtır, çünkü yaşam için zorunlu kimyasal enerjiyi ancak onun sayesinde sağlayabilir. Pek çok hücre, bir süre oksijensiz kalabilir, ama bazı hücrelerin oksijen gereksinimi süreklidir. Örneğin, beyin hücreleri oksijensiz kaldıkları birkaç dakika sonunda ölürler ve bu ölümün geriye dönüşü yoktur.

Solunum ve dolaşım sistemleri, beden hücrelerinin oksijenle beslenmesinden sorumludurlar. Soluk alıp verme ritminin düzenlenmesi ise beyinde programlanır. Aldığımız her solukla, gerekli yaşam enerjisini içimize çekeriz. Bu nedenle, gaz değiş tokuşunun engellenmesine yol açan solunum problemleri, bedensel canlılığın azalmasına, metabolizma sorunlarının artmasına ve dokuların yıkımına yol açar.

Solunum sisteminin işlevi ve oluşum biçimi, uyum ve bütünlüğün karmaşık, ama güzel bir örneğini oluşturur.

Solunum hastalıklarına karşı önlemler

Yalnızca beslenmemiz değil, solumamız da bizi biçimlendirir. Solunum yalnızca başka organları ve sistemleri etkilemekle kalmaz, hastalıklara da yol açabilir. Beden bir bütün olduğuna göre, bu etkileşimin ters yönde gerçekleşmesi de olasıdır. Akciğer tedavisinde, dolaşım sisteminin durumu da göz önünde bulundurulmalıdır. Kalp ve dolaşım sistemi hakkında öğrendiklerimiz, akciğerler için de önemlidir. Bu doğrultuda, sindirim sisteminin ve özellikle dışkılama organlarının durumuyla da ilgilenmek gerekir; çünkü akciğerler, bağırsakların, böbreklerin ve derinin görevini, yani bedende oluşan atıkların dışkılanma görevini paylaşır. Bu organlardan herhangi birinde bir problem oluştuğunda, beden, öteki organlara daha fazla görev yükleyerek, dengeyi sağlamaya çalışır. Ama, atıkların dışkılanmasında akciğerlerin rolü sınırlıdır. Örneğin, bağırsaklardaki bir tıkanıklığa akciğerler çözüm üretemez.

Doku ortamı sürekli olarak oksijenle beslendiğinde, pek çok hastalıklı doku değişiklikleri önlenmiş olur. Kan dolaşımı yoluyla dokulara taşınan oksijenin miktarı ise, öncelikle solumaya bağlıdır.

Değinilen konulara bakıldığında, bu sistem için öngörülecek olan önlemlerin, öncelikle düzenli beden hareketleri yapmak ve doğru solumak olduğu görülür. Solumak, farkına varılmadan gerçekleşen bir işlevdir, ama doğru ve bilinçli solunumun değeri anlatılmakla bitmez.

Tüm hastalıklarda olduğu gibi, burada da geçerli olan başlıca kural şudur: En etkili önlem, doğru yaşam biçimidir. Beslenme, hareketlilik ve yaşam kalitesi, akciğerlerin sağlığını büyük ölçüde etkiler. Akciğerlerin sağlığının korunabilmesi için, kişinin iç dünyası ve dış dünyası uyumlu bir akış içinde olmalıdır. Soluduğumuz hava eğer kirli ise, ormanların yapısında bozulmalar olduğu gibi, akciğerlerin yapısında da bozulmalar başlar. Kimyasal atıklarla, gazlarla ve dumanla kirletilmiş havadan kaçınmak gerekir. Duman konusu açılmışken, sigaradan da söz etmek gerekir. Tütün kullanımı, birey ile çevresi arasında katran ve külden bir katman oluşturarak, akciğerlerin ekolojik işlevini sınırlar. Bu durum, bronşitten kansere kadar uzanabilen çok önemli problemlere yol açabilir. Ayrıca, bedenin geri kalan bölümünün gereksinimi olan oksijen miktarının azalmasından kaynaklanabilecek oluşumları da unutmamak gerekir. Eğer kendimizi ve çevremizi iyileştirmek istiyorsak, sigarayı bırakarak iyi bir başlangıç yapabiliriz.

Ayrıca, tanınması ve kaçınılması gereken daha başka türsel tehlikeler de var. Bir enfeksiyondan (bulaşıcıdan) korunmanın en basit yolu, o enfeksiyon kaynağından uzak kalmaktır. Ama her zaman ve her yerde böyle davranamayacağımıza göre, bedenimizin savunma ve bağışıklık sisteminin hep sağlıklı ve çalışır durumda tutulması kaçınılmazdır. Bu şansa sahip olan beden, dış etkenlere karşı kendini korumada olağanüstü başarılara ulaşabilir. Ama bu düzeye ulaşabilmesi için onu, çeşitli vitaminleri içeren dengeli bir beslenmeyle ve düşüncelerin, duyguların, davranışların dengeli ve sağlığı destekleyici olduğu bir yaşam biçimiyle güçlendirmemiz gerekir. Bu bağlamda, gereksiz yere veya gereğinden fazla antibiyotik kullanımına son verilmesi doğru olur. Gerektiğinde ve gereğince kullanıldığında hayat kurtarabilen bu tür ilaçlar, sağlığımızı korumakla görevli olan savunma ve bağışıklık sistemini tam anlamıyla iflas ettirebilme gücüne de sahiptirler.

Ayrıca, antibiyotikler, uzun süreli kullanımları sürecinde, alışılmışın üstünde dirençli bakterilerin üremesini sağlayabilirler ve bu durum, söz konusu hastalığın tedavisinin giderek zorlaşmasına yol açar. Doktorların gözlemlerine göre, bu tür gelişmeler son otuz yıl içinde giderek endişe verici boyutlara ulaşmıştır. Doğru bir yaşam biçimi ve uygun şifalı bitkiler seçimi sayesinde, çoğu zaman antibiyotik kullanımına gerek kalmayabilir.

Solunum Sistemine Yararlı Şifalı Bitkiler

Solunum sisteminin tüm organları, doğru seçilen şifalı bitkilerden yararlanabilir. Bu bitkiler, mukozanın işlerliğini destekleyerek, gaz alış verişinin en yüksek düzeyde gerçekleşmesini sağlar, akciğer dokusunun dışkılayabilme yeteneğini arttırarak, hava nem oranının dengelenmesini ve böylece mukoza zarlarının korunmasını düzenler. Solunum ritmini dengeleyen sinirsel tepkimeleri (reaksiyonları) güçlendirir. Kan dolaşımını uyararak, akciğer dokusunun canlılığını korumasını garanti eder ve tüm dışkılama işlevlerini uyararak, temiz ve uyumlu bir bedensel işleyişin koşullarının sürekliliğini sağlar.

Solunum sistemini bir bütün olarak gördüğümüzde, bu alanda oluşmuş olan bir hastalığı gerçekten tedavi etmek istiyorsak, bedenin tümünü gözden geçirmemiz ve belki de tedavi etmemiz gerekir. Doğa bize, solunum sistemini etkileyen(pectoral) ve aynı zamanda başka sistemlerde de olumlu etkilere yol açan bitkiler sunduğuna göre, geniş çaplı bir bağdaşım(uygunluk) içinde çalışabiliriz.

Burada, şifalı bitkileri etki alanlarına göre titizlikle sıralamak gereği olmasa da, bazı ana hatların belirtilmesi yararlı olabilir. Gözden geçireceğimiz bitkiler: Solunum sistemini uyaranlar, rahatlatanlar, dengeleyen/ normalleştirenler (amphoter) ve mukoza koruyucular (demulcentia).

Solunum sistemini uyaranlar

Bu sınıflandırılmada yer alan bitkiler, sindirim sistemindeki bazı sinir uçları yoluyla ilettikleri reflekslerle, solunum sistemi sinirlerini ve kaslarını uyarırlar. Bu durum, balgam dışkılama gereksinimine yol açar. Balgam söktürücü(expectorant) droglar da, balgamın solunum sisteminden sökülüp dışkılanmasına yardımcı olurlar. Uyarıcı bitkiler sırasıyla: Sütotu, yaban yasemini, koyungözü, adasoğanı, çuhaçiçeği(bitki ve kök), kekik, rezene, meyan kökü.

Solunum sistemini rahatlatanlar

Bu bitkiler, öncelikle, akciğer dokusunun gerginliğini azaltır ve bu yolla, gerginlik veya aşırı hareketlilik(hiperaktivite) nedeniyle oluşan problemlere karşı kullanılabilir. Bilimsel bir açıklaması olmadığı halde, gerginliklerin giderilmesi balgam akışkanlığını arttırır ve böylece balgamın dışkılanabilmesini sağlar. Pek çok bitki bu sınıfa alınabilir, ama aşağıdakiler en önde gelenlerdir: Andızotu kökü, anason, sinirliot, melekotu kökü, keten tohumu, denizüzümü, kekik, lavanta.

Solunum sistemini normalleştirenler (Amphoter)

Amphoter etkime yöntemi, çelişkili etkiler oluşturabilen bitkiler kullanıldığında yararlı olabilir. Amphoter, kimyasal bir terimdir ve baz ya da asit özellik gösteren, bazlara karşı asidik, asitlere karşı bazik özellik gösteren, bazik ve asidik özelliklerin her ikisini de taşıyan drogların tanımlanmasında kullanılır.

Amphoter ilaçlar, normalleştirici/dengeleyici özelliklere sahiptir ve hastalığın belirtilerine göre etkenliklerini değiştirerek, problemin çözülebilmesini sağlarlar. Fitoterapide bu tür bir uygulamanın yer alıyor olması, ilk bakışta şaşkınlığa yol açabilir. Çünkü bilimsel tıp, her ilaçtan, dozaja bağlı ve kolay kontrol edilebilen, belirli bir etki bekler. Bu beklenti, bedeni eğer genel anlamda bir makine olarak görüyorsak geçerlidir. Ama bedeni sistemlerden, organlardan ve hücrelerden oluşan bir bütün olarak gördüğümüzde, tedavi eden kişinin öncelikli görevinin, bedenin kendini iyileştirme işlevini desteklemek ve güçlendirmek olduğunu göz ardı edemeyiz. İşte burada, amphoter drogların, söz konusu sistemdeki hastalığın gerektirdiği etkiyi oluşturarak, bedenin kendi dengesini yeniden sağlayabilmesine yardımcı olduğunu görüyoruz. En önemli amphoter droglar sırasıyla: Bozotu, küçük çiçekli sığırkuyruğu çiçeği, andızotu kökü, sütotu, mercanköşk, sinirliot, ökaliptüs yaprağı.

Mukoza koruyanlar (Demulcent)

Bu tür droglar, tahriş olmuş veya iltihaplanmış olan mukozayı rahatlatır, yükünü hafifletir ve yumuşatır. Sümüksel özellikleriyle, mukozayı ve öteki dokuların yüzeylerini korur ve kayganlıklarını sağlarlar. Tedavi, onların bu yardımlarıyla gerçekleşebilir. Akciğerler için en önemli olanlar şunlardır: Hatmi(bitki ve kök), öksürükotu, ebegümeci, sığırkuyruğu çiçeği, keten tohumu, meyan kökü, salep.

Solunum Sisteminin Hastalık Belirtileri

Adları belirlenmiş olan tüm solunum hastalıklarının ve hastalık belirtilerinin, genelde iki ana durumdan kaynaklandığı söylenebilir: Yığılma/birikme durumu ve kramp/spazm durumu. Yığılma/birikme durumları, gereğinden fazla üretilen veya yeterince dışkılanamayan balgamın akciğerlerde birikmesiyle oluşur. Bu durum, zamanla dejenerasyona (bozulmaya) yol açar. Bronş kaslarının spazmı (bronşiyospazm), solunum hastalıklarında ikinci bir grup oluşturur ve pek çok nedenden kaynaklanabilir.

Bu iki grubun dışında kalan hastalıklar ise (örneğin akciğer kanseri), bedenin bir bütün olarak ele alınıp tedavi edilmesi gereği ile ilgili örneklerdir.

Yığılma/birikme (Kongestion)

Bilimsel tıp genelde, akciğer, burun veya boğazdaki birikimlerin, bakteri veya virüs enfeksiyonlarından kaynaklandığını kabul eder. Ama enfeksiyonun, bir organdaki birikimden kaynaklandığını düşünmek herhalde daha doğru olurdu. Virüsler bedende ancak, uygun yaşam alanı bulduklarında çoğalabilirler. Akciğerdeki balgam birikimi, virüslerin çoğalabileceği, uygun bir yaşam alanıdır, ama normal bir durum değildir. Yalnızca enfeksiyon tedavi edildiğinde, hastalığın asıl nedenini oluşturan durum ortadan kalkmış olmaz. Aynı rahatsızlığın yinelenmemesini sağlamak için, balgam birikiminin de tedavi edilmesi kaçınılmazdır.

Balgam birikimlerinin oluşumunda, genelde beslenme biçiminin de payı vardır. Balgam yaptırıcı besin maddeleri bedenin gereksinimini aşan oranlarda tüketildiğinde, örneğin akciğerlerde balgam oluşumu artar. Bu doğal temizlik işlevi, antibiyotiklerle baskı altına alındığında, bir balgam birikiminden, kronik veya dejeneratif (organ bozukluğu) hastalıklara uzanan yol açılmış olur. Bu nedenle, balgam birikimiyle ilgili tüm solunum sistemi hastalıklarında, balgam yaptırıcı özelliği öne çıkmayan besin maddelerinin tüketimine öncelik verilmelidir. Örneğin bir sinüzit olayında eğer balgam/sümük birikimi oluşmuşsa, olası mukoza iltihaplarının oluşumuna katkı sağlayabilecek maddeleri daha az içeren besinlerin tercih edilmesi yararlı olacaktır. Herhangi bir hastalığın söz konusu olmadığı durumlardaki sümük ve balgam birikimlerinin bile, uzun sürede bedeni zorlayabileceği veya dejeneratif hastalıklara yol açabileceği söylenebilir. Çünkü bu birikimler, metabolizmanın dışkıladığı zararlı ve zehirli maddeleri bünyelerinde tutarlar. Balgam veya sümük, aslında kötü maddeler değil, bedenin ürettiği doğal karbonhidratlardır ve beden atıklarının dışkılanmasında önemli işlevleri vardır. Biz yalnızca, bedenin bu maddeleri gereğinden çok üretmemesine dikkat etmeliyiz ve bunun için de, bu maddelerin hangi besinlerden kaynaklanabileceğini bilmemiz gerekir. Bu besin maddeleri :

Yoğurt dahil, tüm süt ürünleri, yumurta, özellikle yapışkan albümin içeren, buğday, yulaf, çavdar ve arpa türü tahıllar, şeker, patates ve nişasta içerikli besinler.

Balgam üretiminin azaltılmasını amaçlayan bir diyette, adı geçen bu besin maddelerinin yerine, taze meyve ve meyve suları tüketilmelidir.

Öksürük

Öksürük, pek çok şifalı bitki ile tedavi edilebilir. Ama, bitkileri kullanan herkesin, öncelik tanıdığı bir bitkisi veya bitki karışımı vardır ve bitki karışımlarının kullanımı genelde daha yararlı olur.

Karışımlar: Ebegümeci, meyan kökü, sinirliot ve hindiba, eşit oranda, ince kıyılarak karıştırılır. 1-2 tatlı kaşığı dolusu bitki, 1 bardak kaynar suyla haşlanır, 10 dakika demlendikten sonra süzülür. Günde 3 kere 1 bardak çay, balla tatlandırılıp, yudumlanarak içilir. *İnatçı öksürüğe karşı, hatmi kökü çayı, yarım saatte 1 yudum içilir. İnce kıyılmış 2 yemek kaşığı dolusu kök, 1 litre suda ağır ateşte 2 saat kaynatılır ve süzülür. *İnce soğan dilimleri, nöbet şekeriyle birlikte şurup kıvamına gelene kadar kaynatılır. Saat başı 1 tatlı kaşığı şurup içilir. *Öksürük gıcığı, biraz sirke eklenmiş 1 tatlı kaşığı toz şeker alındığında sakinleşir. *Limon suyu karıştırılmış bal, balgam söktürücüdür. * 1 avuç dolusu arpa, 1 litre suda yarım saat kaynatılır, süzülür ve biraz balla tatlandırılır. Yarım saatte 1-2 yudum içilir. *Rendelenmiş kara turpa bal karıştırılır. 1-2 saat sonra oluşan şuruptan saatte 1 tatlı kaşığı alınır. Şurup, 1 günden fazla bekletilmez. *125g nöbet şekeri, 125g kuru üzüm ve 2-3 tatlı kaşığı ince kıyılmış meyan kökü, 1 litre suda, suyun yarısı kalana kadar kaynatılır. Günde 2-3 kere, 1 yemek kaşığı dolusu alınır. *Çok iyi yıkanan 3-4 patates, kabuğu soyulmadan haşlanır, haşlama suyu, nöbet şekeriyle kaynatılır. Günde 2 kere, 1 bardak sıvı, yudumlanarak içilir. *Andızotu kökü 20g, kekik 15g, çuhaçiçeği kökü 5g ince kıyılmış olarak karıştırılır. 1 tatlı kaşığı dolusu bitki, 1 bardak soğuk suya eklenir, kaynama derecesine geldikten sonra 1-2 dakika kaynatılır ve süzülür. Biraz balla tatlandırılarak, günde 2-4 kere 1 bardak çay, soğumadan, yudumlanarak içilir. *Çuhaçiçeği kökü 20g, ezilmiş anason 10g, ebegümeci yaprağı 10g, ezilmiş rezene 10g. Bu karışımdan 1 tatlı kaşığı dolusu, 1 bardak kaynar suyla haşlanır, 10 dakika demlendikten sonra süzülür. Sıcak çay balla tatlandırılarak, günde 2-3 kere 1 bardak, yudumlanarak içilir. *Taze sinirliot yaprakları havanda biraz ezilir, biraz su eklenir ve kaynama derecesine kadar ısıtılır. Süzmeden, bolca balla karıştırılır. Öksürük ateşli de olsa, saatte 1 tatlı kaşığı dolusu alınır. *1 tatlı kaşığı dolusu ince kıyılmış gülhatmi çiçeği, 1 bardak kaynar suyla haşlanır, 10 dakika demlendikten sonra süzülür. Günde 3 kere 1 bardak çay, 1 tatlı kaşığı balla tatlandırılır ve soğutulmadan, yudumlanarak içilir. *Meyan kökü 20g, gülhatmi çiçeği 10g, sinirliot 10g, çekirdeksiz kuşburnu 10g, ince kıyılmış olarak karıştırılır. 1 tatlı kaşığı dolusu bitki, 1 bardak kaynar suyla haşlanır, 10 dakika demlendikten sonra süzülür. 1 tatlı kaşığı balla tatlandırılır, günde 2-3 kere 1 bardak çay, soğutulmadan, yudumlanarak içilir. *Kekik 20g, çuhaçiçeği kökü 10g, ezilmiş anason 10g, sinirliot 10g, meyan kökü 10g. 1 tatlı kaşığı dolusu bitki, 1 bardak kaynar suyla haşlanır, 10 dakika demlendikten sonra süzülür ve bal ile tatlandırılır. Günde 2-3 kere 1 bardak çay, soğutulmadan, yudumlanarak içilir. *Yaraotu çiçeği 30g, sinirliot 20g, ince kıyılarak karıştırılır. 1 yemek kaşığı dolusu bitki, 1 bardak kaynar suyla haşlanır, 10-15 dakika demlendikten sonra süzülür. Günde 2-3 kere 1 bardak sıcak çay, balla tatlandırılır ve yudumlanarak içilir.

Eğer öksürük, zayıf bir kalbe baskı yapıyorsa, karışıma 1 ölçek arslankuyruğu veya ökseotu eklemek gerekir. Bu katkı, kalbi rahatlatır ve gücünü arttırır.

Sinirsel kökenli kuru öksürüğü yatıştırmak için, öksürükotu, ebegümeci, keten tohumu gibi, mukozayı koruyucu ve solunumu rahatlatıcı bitkiler kullanılabilir. Ama genellikle sinirsel bir nedenden kaynaklanabileceği düşünülerek, aşağıdaki, sinir sistemini yatıştırıcı ve dengeleyici bitkilerin de kullanılması doğru olur: Oğulotu, lavanta, arslankuyruğu, kediotu kökü ve sarı kantaron.

Bronşit

Akciğerdeki büyük ve orta çaptaki bronşların mukozasında oluşan iltihabik süreçtir. Ama, akciğerdeki tüm hafif enfeksiyonlar genelde bronşit olarak tanımlanabilir. Eğer tedavi şifalı bitkilerle yapılacaksa, zaten tanım kargaşasıyla uğraşmaya da pek gerek yoktur. Bu tür durumlarda kullanılması gereken, balgam söktürücülüğü mukoza koruyuculukla bağdaştırabilen ve böylece iltihaplı dokuları rahatlatabilen, genelde öksürüğe karşı kullanılan bitkilerdir: Öksürükotu, keten tohumu, kestane yaprağı, kekik, hatmi, meyan kökü, ıhlamur, atkuyruğu, kediotu kökü, ısırganotu, çıbanotu, sarı kantaron, ebegümeci, ayrıkotu kökü, adaçayı ve soğan. Ayrıca, ökaliptüs, adaçayı veya buğuseptil ile inhalasyon tedavisi yapılabilir.

Karışımlar: Öksürükotu, leylak çiçeği, ıhlamur ve atkuyruğu ince kıyılarak eşit oranda karıştırılır. 1 tatlı kaşığı dolusu bitki, 1 bardak kaynar suyla haşlanır, 10 dakika demlendikten sonra süzülür. Günde 3-4 kere 1 bardak sıcak çay, balla tatlandırılır ve yudumlanarak içilir. Yatak istirahati gereklidir. *Mürver çiçeği ve ıhlamur, ince kıyılarak eşit oranda karıştırılır. 1-2 tatlı kaşığı dolusu bitki, 1 bardak kaynar suyla haşlanır, 10 dakika demlendikten sonra süzülür. 2-3 bardak sıcak çay, kısa aralıklarla, yatakta içilir ve terlenir. *Ayrıca, ökaliptus, adaçayı veya buğuseptil ile buğu tedavisi yapılabilir. *Mürver çiçeği 2 ölçek, boyotu 2 ölçek, civanperçemi 1 ölçek, kekik 1 ölçek, ince kıyılarak karıştırılır. 4-5 yemek kaşığı dolusu (20g) bitki, 1 litre beyaz şarabın içinde 8-10 dakika ağır ateşte kaynatılır, süzülür ve saat başı 1 yemek kaşığı dolusu alınır. *Taze limon suyu ve balla hazırlanan sıcak limonata rahatlatıcıdır. *Pelinotu çayı, saat başı bir tatlı kaşığı alınır. Tüm akciğer iltihaplarında çok iyi sonuçlar verir.

Başka öneriler: Sıcak tuzlu suda 10-15 dakikalık el ve ayak banyoları. Göğse sıcak sirkeli su kompresleri, yarım saatte bir tazelenir. Balgamın böbrekler üzerinden dışkılanabilmesini sağlamak için, günde 2-3 bardak adaçayı, 1-2 hafta süreyle içilebilir.

Enfeksiyon durumunda, öncelikle sarmısak, kekik ve ökaliptus kullanılabilir. Kekik ve ökaliptusun içerdiği uçucu yağlardan, buğu tedavisi ve banyo katkısı olarak da yararlanılabilir. Bronşitte uygulanacak tedavi banyosunda, kekik ve ökaliptus eşit oranda karıştırılır. 2 avuç dolusu bitki karışımı, 2 litre kaynar suya eklenir, 30 dakika demlendikten sonra süzülür ve banyo suyuna eklenir. 37-38 derece sıcaklıktaki banyo suyunda 15-20 dakika kadar kalınır. Banyo sonunda üşütülmemeli, 1 saat kadar yatakta dinlenilmelidir.

Eğer lenf bezlerinde şişkinlik görülecek olursa, lenf sistemini de desteklemek gerekebilir. Sistemin atıklarından arındırılabilmesi için, günde 2-3 bardak yoğurtotu çayı etkili olacaktır.

Akciğer zarı iltihabı (zatülcenp, satlıcan)

Bir akciğer zarı iltihabı veya akciğer iltihabı oluştuğunda, hastanın öncelikle ateşinin düşürülmesi için bir tedavi başlatılmalıdır. Böylece, öncelikle göğüs olmak üzere, bedenin yükü azaltılmış olur. Bu amaç doğrultusunda kullanılacak bitkilerin başlıca özelliği, ter atılmasını sağlamaları(diaphoretica) ve mukozayı korumaya almaları (demulcentia) olmalarıdır. Terletici bitkiler: Mürver çiçeği, ıhlamur, mayıs papatyası, nane ve sinirliot eşit oranda karıştırılır. Günde 2-3 bardak çay, soğutulmadan içilir. Mukoza koruyucu bitkiler: Keten tohumu, ebegümeci, meyan kökü, hatmi(çiçek-yaprak-kök).

Boğmaca

Yaşamın daha sonraki yıllarında başka rahatsızlıklara ve bünyesel güçsüzlüklere de yol açabileceği için, hastalığın tam anlamıyla tedavi edilmesi gerekir. Tedavide etkili olabilecek bitkiler aşağıda gösterildiği gibi kullanılmalıdır: Frenküzümü yaprağı 2 ölçü, sinirliot 2 ölçü, kekik 1 ölçü, kokulu menekşe (yaprak) 1 ölçü, hatmi(yaprak-çiçek) 1 ölçü, ince kıyılarak harmanlanır. Yarım tatlı kaşığı dolusu bitki, yarım su bardağı kaynar suyla haşlanır, 8-10 dakika demlendikten sonra süzülür ve biraz balla tatlandırılır. Günde 3-4 kere yarım bardak çay yudumlanarak içilir. Bu karışımın tadı, anason veya meyan kökü ile zenginleştirilebilir. *Yarım tatlı kaşığı dolusu, havanda hafifçe ezilmiş rezene tohumu, 1 bardak süte eklenir, ağır ateşte 1-2 dakika kaynadıktan sonra 10 dakika demlendirilir ve süzülür. Biraz balla tatlandırılarak, günde 1-2 bardak içilir. *1 bardak sıcak suya 1 yumurta sarısı, biraz limon suyu ve bal karıştırılır. Soğutmadan, yudumlanarak içilir. *Sıcak süte biraz soğan özsuyu ve bal karıştırılır, soğutmadan yudumlanarak içilir. *Taze sıkılmış kara turp suyuna bal karıştırılır. Saatte 1 tatlı kaşığı içirilir. Bir günden fazla bekletildiğinde, kötü kokular oluşturur.

Kramplar/spazmlar

Bir başka önemli solunum rahatsızlığının özyapısı, bronşlarda oluşan kramplar tarafından belirlenir. Astım, bu hastalıkların en çok tanınan bir türüdür. Kramplar, hastalığın kaynağını oluşturmaz, onlar, çok yönlü bedensel gelişimlerin sonucudurlar ve problemin çok küçük bir bölümünü oluştururlar. Bu nedenle, uygulanan tedavilerde genel sağlık durumunun göz önünde bulundurulması doğru olur.

Astım

Hastalık, çeşitli nedenlerin bir araya gelişinden kaynaklanabilir. Genellikle, alerjik bileşkeler astım nöbetlerine yol açar. Bazı durumlarda neden, doğrudan kalıtımla ilgilidir, bazen de uyaran maddelere karşı organizmanın oluşturduğu bir tepkidir. Bedenin esneklik açıdan yetersizliği de bronşiyal kramplara yol açabilir. Astıma eğilimli kişilerde, gerginlik, korku, aşırı hareketlilik ve yorgunluk nedeniyle oluşan stres, bir astım nöbetini başlatabilir. Asetilsalisilik asit(aspirin) veya benzeri ilaçlar da, bazı alerjik hastalarda bir nöbete neden olabilir.

Bedenimiz, normal şartlarda pek çok etkenle başa çıkabilir. Ama çağımızın şartları, beslenme bozuklukları, yaşamı algılama ve uygulama biçimleri, genel anlamda hastalığın oluşmasında rolü olan öğelerdir ve tedavide göz önünde bulundurulmalıdırlar.

Astım, şifalı bitkilerle tedaviye çok olumlu yanıt veren bir hastalıktır. Ama her hastaya iyi gelebilecek bir örnek reçete hazırlamak olanaksızdır. Çünkü şifalı bitkilerin, hastalığa yol açan etkenlere göre seçilmesi gerekir. *Kramp çözücü ve solunumu rahatlatıcı etkileri olan bitkiler: Şahtereotu, farekulağı(şahinotu-tırnakotu/Hieracium pilosella), güneşgülü(çiğotu/Drosera ratundifolia), çıbanotu, melekotu kökü, mine çiçeği, sedefotu, biberiye, çuhaçiçeği kökü, pelinotu, civanperçemi, kekik, atkuyruğu. *Normalin üstünde balgam oluşumunda, aşağıdaki, balgam söktürücü bitkilerin kullanılması doğru olur: Anason, meyan kökü, öksürükotu, boğadikeni kökü, ökaliptus, ebegümeci, hatmi, sinirliot, ısırganotu, rezene, kekik, çıbanotu, boyotu tohumu, hindiba. *Astım nöbetlerinin kalbi yorduğu durumlarda, arslankuyruğu, alıç ve ökseotu, kalbi güçlendirici etkileriyle, fevkalade yararlı olabilir. *Kan basıncının yüksek olduğu durumlarda, ökseotu, alıç, ıhlamur dengeyi sağlayabilir. *Korku ve gerginlik hallerinde ise, kediotu kökü, şerbetçiotu çiçeği, arslankuyruğu, yulaf gibi bitkiler başarıyla kullanılabilir. *Alerjik reaksiyonlara karşı ısırganotu denenmelidir.

Ender de olsa, astım bazen yalnızca sinir sistemini güçlendirici droglarla tedavi edilebilir. Çünkü, astım nöbetini başlatan başlıca nedenlerden biri korkudur. Hatta, astım nöbetinden duyulan korku, nöbetin başlamasına neden olabilir. Böyle durumlarda, hastanın iç dünyasını dengeleyici ve kendine güvenini güçlendirici her yöntem uygulanabilir. Sinir sistemini güçlendirici bitkiler, bu süreci destekleyebilir, ama psikoterapinin önemini de göz önünde bulundurmak gerekir.

Süt ve süt ürünleriyle ilgili birkaç söz daha. Çocuk astımlarında ve egzamalarında, sütün alerjik reaksiyonlara yol açtığı kanıtlanmıştır, hatta, yetişkinlerin bu tür hastalıklarının da süt ve süt ürünlerinden kaynaklanabileceğine inanılmaktadır. Çocuklarımızın, mümkün olduğunca uzun süre anne sütü emmeleri mutlaka gereklidir. Ama memeden kesildikten sonra, bazı zararlı maddeleri içeren inek sütüyle beslenmemelidirler. İçinde birçok harika(!) besin maddesi ve şeker bulunan süt ürünlerinden de kaçınmak gerekir. Hatta kırmızı etten de uzak durulmalıdır. Tüm bunlara karşın, inek sütünün içerdiği zararlı maddelerin hiç birini içermeyen keçi sütü ve peyniri ile bu boşluk pekala doldurulabilir.

Solunum yolu ve hastalıkları

Tahriş olmuş boğazlar: bir bardak suya 1 cay kaşığı hatmi kökü atılır, 1 çay kaşığı Da meyan kökü atılarak kaynatılır. Sonra 1 , 2 bardak içilir.

Nefes acıcı ve öksürük kesici cay: bir bardak kaynar suya l tutam ada çayı, bir Tutam hatmi, dört kaşık civan perçemi, l kaşıkta gelincik atılır. 2 bardak çayı içilir.

Boğaz iltihabı ve öksürük için elma sirkesi ile ada çayı karıştırılıp dinlendirilir. Gargara yapılır veya içilir.

Soğuk algınlığı ve bronsit için: bir kaşık ada çayı, l kaşık hatmi kök, 4 kaşık civan perçemi, İki kaşık sinirli ot bir iki bardak suda demlenir. l, 5,2 bardak içilir, istenirse bal Karıştılarak içilir.

Boğmaca; bir cay kaşığı anason, adaçayı, arpa, bakla, biberiye, çörekotu, Dutkurusu, hatmi, ıhlamur, karabaş, kantoron, kekik,,hünnap, kuşburnu, Papatya, salep, tarçın birlikte suda kaynatılıp balla tatlandırılır.

Nefes darlığı: pırasa kaynatılır suyu içilir veya taze sıkılmış

Bronşit: bir ölçek ada çayı, Bir ölçek hatmi kök, civan perçemi Dört ölçek sinirli ot, iki ölçek bir iki bardak sıcak suya ilave edilir cay gibi demlendikten sonra içilir.

Bronşit için yumuşatıcı cay:hatmi bir keten tohumu iki ebe gümeci Bir bir veya iki bardak suda demlenir bal ile tadlandırılır günde bir İki bardak içilir.

Bronşit: ebe gümeci bir sığır kuyruğu bir öksürük otu bir ölçek .Bir bardak kaynar suda demlenir. İki üç bardak içlir.

Astım: bir ölçek kekik bir ölçek sinirli ot aynı oranda karıştırılır ve çay olarak günde bir iki bardak içilir.

Çam suyu: öksürük balgam söktürücü ferahlatıcı astım bronşit için iyi gelir.

Defne suyu: astım bronşit balgam söktürücü demir eksikliği ve kemik hastalıklarına İyi gelir.

Boğmaca

İyileştirici Bitki : Frenküzümü Yaprağı, Sinirliot

Yaşamın daha sonraki yıllarında başka rahatsızlıklara ve bünyesel güçsüzlüklere de yol açabileceği için, hastalığın tam anlamıyla tedavi edilmesi gerekir.

Tedavi Şekli

Tedavide etkili olabilecek bitkiler aşağıda gösterildiği gibi kullanılmalıdır:
*Frenküzümü yaprağı 2 ölçü, sinirliot 2 ölçü, kekik 1 ölçü, kokulu menekşe (yaprak) 1 ölçü, hatmi (yaprak-çiçek) 1 ölçü, ince kıyılarak harmanlanır. Yarım tatlı kaşığı dolusu bitki, yarım su bardağı kaynar suyla haşlanır, 8-10 dakika demlendikten sonra süzülür ve biraz balla tatlandırılır. Günde 3-4 kere yarım bardak çay yudumlanarak içilir. Bu karışımın tadı, anason veya meyan kökü ile zenginleştirilebilir.
*Yarım tatlı kaşığı dolusu, havanda hafifçe ezilmiş rezene tohumu, 1 bardak süte eklenir, ağır ateşte 1-2 dakika kaynadıktan sonra 10 dakika demlendirilir ve süzülür. Biraz balla tatlandırılarak, günde 1-2 bardak içilir.
*1 bardak sıcak suya 1 yumurta sarısı, biraz limon suyu ve bal karıştırılır. Soğutmadan, yudumlanarak içilir.
*Sıcak süte biraz soğan özsuyu ve bal karıştırılır, soğutmadan yudumlanarak içilir.
*Taze sıkılmış kara turp suyuna bal karıştırılır. Saatte 1 tatlı kaşığı içirilir. Bir günden fazla bekletildiğinde, kötü kokular oluşturur.

Alerjik astım ve akciğer hastalıkları için önemli bir öneri;

8 adet keçi boynuzu küçük küçük kırılacak yarım litre haşlanmış suya konduktan sonra yedi dakika kaynatılacak soğumaya bırakılacak sonra süzülecektir. Yemek aralarında günde iki defa sabah akşam birer cay bardağı soğuk içilecektir. Karanlık yerde saklanacak,yarım litrelik karışım üç günde bitirilecektir. Üç gün sonra yeniden yapılacaktır.

Astım İçin:
Meyan Kökü - Meyan içeriğinde, astım krizini hafifletebilen çeşitli bileşenler vardır. Öksürük kesici bir meyan kökü çayı yapmak için, dilimlenmiş veya toz halde tepeleme bir çorba kaşığı dolusu meyan kökünü 10 dakika boyunca kaynatın. Süzüp, sıcak olarak için. Zaman kazanmak için 3 fincanlık kaynatıp daha sonra ısıtarak içebilirsiniz.
Uyarı: Meyan kökünü, özellikle yüksek tansiyonu olanların uzun süreli kullanması önerilmez. Uzun süreli kullanımlarda tansiyonu yükselttiği bilinmektedir

ALLERJİ İÇİN BİTKİSEL ÖNERİLER
100gr. ısırgan otu + 100gr. kırkkilit otu karışımını çay gibi demleyip, günde 3 çay bardağı içmek ve bu tedaviye en az 20 gün devam etmek gerekir. Şahtere otu çay gibi demlenip, sabah akşam 1 su bardağı içilebilir. Birer çorba kaşığı Acı yonga ve Ravend çini, demlenip sabah akşam birer bardak içilir. Kaşınan bölgeye Oğulotunu haşlayıp ezerek koyarsanız kaşıntı geçer

ALERJİ
Kayısı: İçindeki betakarotene adlı madde hücrelere saldıran molekülleri kontrol altına alarak,kanseri önler.Bir kayısı ne kadar parlaksa,içindeki betakarotene oranı o kadar yüksektir.İçerdiği kalsiyum ve magnezyum,gırtlak yanmalarını engeller.Kuru kayısıya eklenen sülfür dioksit,astım gibi alerjilere iyi gelir.

Alarjik Hastalıklar ve Allerjenler

Öncelikle allerji ve allerjen tanımlarını yapalım.

Allerji : Bahar mevsiminin yaklaşmasıyla birlikte allerjik hastalıklarda da artış meydana gelmiş durumda. Bunun sebebi ise havadaki polenlerin solunum yoluyla vücuda yerleşmesidir . Bu maddeler zararlı olmamasına karşın vücut bu maddeleri yabancı cisim oolarak algılayıp savunma mekanizması geliştirir. Hapşurma, burun akıntısı gibi. Bu madde ile karşılaştığı zaman biyokimyasal bir silah üreterek (histamin adlı bir salgı) saldırıya geçer ve insanı hasta eder.
Allerjen : Allerjik hastalık oluşumuna neden olan maddelerdir. Allerjenler normalde çoğu insan için zararsız partiküllerdir. Ancak "allerji gelişimine yatkın" bünyeli kişilerde allerjik hastalıklara neden olurlar.

Allerjen Faktörler Nelerdir ?
Polenler - Polen bitkilerin erkek tohumudur. Polenler, çayır-ot (grass) polenleri, ağaç (tree) polenleri ve yabani ot (weed) polenleri olmak üzere genel olarak üçe ayrılır. Bu polenlerin bahar mevsimi içinde belli bir dağılımları vardır. Polen allerjisi olan hastaların şikayetleri de genellikle bu dağılımla uyumlu olmaktadır.

Polenlerin Neden Olduğu Hastalıklar

Havadaki polenler solunum yoluyla burunda, bronşlarda veya gözlerde alerjik hastalıklara neden olur. Kişinin şikâyetleri havada bulunan polen miktarına bağlı olarak artma veya azalma gösterebilir.Polenin yol açtığı alerji hastalığında değişik türde polenler alerjiye neden olabilir. Bu tür alerjiden yakınanların hangi cins polene karşı alerjik olduklarının belirlenmesi yararlıdır. Alerjisi olan kişi duyarlı olduğu bitkinin polen yaydığı mevsimde o bitkinin yoğun olduğu bölgeden uzak kalmalıdır. Bu konuda gelişmiş ülkeler hazırladıkları polen haritası ile polen alerji vakalarının azalmasına büyük katkıda bulunmuşlardır. Hatta Amerika?nın bazı televizyon kanallarında meteoroloji bültenleriyle birlikte polen bülteni de sunulmaktadır.
Mantar sporları (küf) - Genellikle orta ısıda ve bol rutubetli yerlerde çoğalırlar. Ev dışında (bitkiler, hayvan artıkları ve toprak üzerinde) ve ev içinde (ıslak zeminler, duşlar, banyo örtüleri, klima ve nemlendirici cihazlar üzerinde) bulunabilirler.

Ev tozu akarları (mite) - Akarlar gözle görülemeyen, sıcak ve nemli ortamlarda kolaylıkla çoğalabilen, ev tozu içinde yaşayan canlılardır. Akarların vücut proteinleri ve dışkıları allerjenik özelliktedir. Akar allerjenleri yastık, yatak, halı ve kumaş kaplı mobilya gibi toz tutan ev eşyalarında yüksek oranda bulunmaktadır.

Hayvan allerjenleri - En önemlisi kedi allerjenleridir. Kedi allerjenleri asıl olarak hayvanın salyasında bulunmakta ve tüyleri üzerinde taşınmaktadır. Kuş tüyü allerjilerinin bir zaman çok önemli olduğu sanılıyordu. Ancak kuşlar daha çok tüyleri arasında mantarlar ve akarlar için uygun üreme ortamları sağladıkları için allerji gelişimine ve şikayetlerin ortaya çıkmasına neden olurlar. Önceleri at kılına allerji sıkça rastlanmaktaydı. Ancak günümüzde bu olay sadece at binenlerde veya at bakıcılarında gelişmektedir.
Hamamböceği allerjenleri - Özellikle eski binalarda ve birden fazla ailenin yaşadığı apartman türü yapılarda hamamböceği allerjenlerinin bulunması kaçınılmaz bir gerçektir. Hamamböceği allerjenleri ile duyarlılaşmış bir kişi hamamböceklerinin yaşadığı bir ortama girdiğinde allerjik şikayetleri ortaya çıkmaktadır.
sunulmaktadır.

Alerjinin belirtileri nelerdir? Alerjik rinit (saman nezlesi) belirtileri hapşırma, burun akıntısı, burun ve genizde kaşıntı, burun tıkanıklığı, geniz akıntısı olarak tanımlanabilir. Alerji çeşitleri nelerdir? Alerjik rinit, alerjik astım, alerjik dermatit, alerjik konjuktivit. Mevsimsel alerjik de tedavi gerektirir mi, kendi haline bırakabilir mi? Mevsimsel alerjik rinit (saman nezlesi) sıklıkla polenlere karşı oluşan bir bağışıklık sistemi reaksiyonudur. Kişinin söz konusu mevsimi rahat geçirmesi amacıyla polen mevsimi başlamadan 2 hafta önce ilaç tedavisine başlanması ve mevsim süresince ilaçlarını kullanılması önerilir. Mevsim sona erdikten sonra ilaç tedavisi kesilebilir. Allerjisi olan hastanın kendi haline bırakılması kişinin hem hayat kalitesini bozar hem de başka sağlık problemlerine (sinüzit, çocuklarda orta kulak iltihabı, uyku bozuklukları gibi) yol açabilir. Unutulmamalı ki mevsimsel alerji adolesan dönem ve genç erişkin hastalığıdır, yani okuyan ve çalışan kişilerin hastalığıdır. Dolayısıyla tedavi edilmediği takdirde kişinin okul ve iş performansı etkilenir. Mevsimsel alerjik dönümleri ne zamandır?Mevsimsel alerjik rinit dönümleri iklim özelliklerine göre değişebilir. Sıklıkla çim poleni alerjisi ilkbahar aylarında ortaya çıkarken, yabani polen allerjisi sonbahar aylarında da görülebilir. Ancak ılıman iklimlerde bu durum daha da uzun sürebilir.

.

Astım

Solunum sistemini rahatlatanlar

· .

Bahar aylarında sık görülen allerjiler ile ilgili bilinmesi gerekenler nelerdir?

01/05/2006 - 11:30

(Habersağlık-İstanbul) Bahar aylarında sık görülen allerjiler ile ilgili bilinmesi gereken noktalarla ilgili bilgileri Prof.Dr.Nesil Keleş ve Doç.Dr.Reha Baran verdi.

-Alerjiyi nasıl tanımlarsınız?

Solunum ya da temas yoluyla kişinin maruz kaldığı çeşitli maddelere karşı bağışıklık sisteminin verdiği reaksiyon olarak tanımlanabilir.

- Alerjinin belirtileri nelerdir?

Alerjik rinit (saman nezlesi) belirtileri hapşırma, burun akıntısı, burun ve genizde kaşıntı, burun tıkanıklığı, geniz akıntısı olarak tanımlanabilir.

-Alerji çeşitleri nelerdir?

Alerjik rinit, alerjik astım, alerjik dermatit, alerjik konjuktivit

- Mevsimsel alerjik de tedavi gerektirir mi, kendi haline bırakabilir mi?

Mevsimsel alerjik rinit (saman nezlesi) sıklıkla polenlere karşı oluşan bir bağışıklık sistemi reaksiyonudur. Kişinin söz konusu mevsimi rahat geçirmesi amacıyla polen mevsimi başlamadan 2 hafta önce ilaç tedavisine başlanması ve mevsim süresince ilaçlarını kullanılması önerilir. Mevsim sona erdikten sonra ilaç tedavisi kesilebilir. Allerjisi olan hastanın kendi haline bırakılması kişinin hem hayat kalitesini bozar hem de başka sağlık problemlerine (sinüzit, çocuklarda orta kulak iltihabı, uyku bozuklukları gibi) yol açabilir. Unutulmamalı ki mevsimsel alerji adolesan dönem ve genç erişkin hastalığıdır,yani okuyan ve çalışan kişilerin hastalığıdır. Dolayısıyla tedavi edilmediği takdirde kişinin okul ve iş performansı etkilenir.

- Mevsimsel alerjik dönümleri ne zamandır?

Mevsimsel alerjik rinit dönümleri iklim özelliklerine göre değişebilir. Sıklıkla çim poleni alerjisi ilkbahar aylarında ortaya çıkarken, yabani polen allerjisi sonbahar aylarında da görülebilir. Ancak ılıman iklimlerde bu durum daha da uzun sürebilir.

- 30 yaş alerjisi diye bir şey duyduk, bu doğru mu acaba, 30 yaşında pek çok kadında daha önce var olmayan alerjiler ortaya çıkmış, böyle bir şey söz konusu olabilir mi?

- Alerji semptomlarını tetikleyen yaygın maddeler nelerdir?

Solunum yolu alerjisine yol açan maddeler öncelikle polenler, hayvan tüyleri, ev tozu akarları ve küf mantarı gibi allerjenler olmakla birlikte, hava kirliliği, sigara dumanı ,deterjan kokusu, parfüm kokusu gibi kimyasal maddelerde alerjik yakınmaların ortaya çıkması ya da artmasında tetikleyici rol oynarlar.

- Alerjinin net tanımlanması için alerji testi mi yaptırmak gerekir? Ne kadar vakit alan, nasıl bir işlem bu ve sonuçların doğruları her zaman kesin midir? Alerji testi dışında başka ne gibi uygulamalarla alerji tespit edilir?

Kişinin yakınmalarının hangi allerjen nedeniyle olduğunu ortaya koymak için iyi bir öykü ile irlikte allerji testleri yapılabilir. Allerjenler hem deri testleri ile hem de kan alınarak yapılan testlerle tesbit edilebilir. Deri testleri ile 20dakikada sonuç alınabilir. Kan testleri ile daha uzun sürede (24-48 saat gibi ) netice alınabilir. Önemli olan sadece elde edilen test sonuçları değil, elde edilen test sonuçları ile hastanın şikayetlerinin uyum içerisinde olmasıdır.

- Kedi ve köpek alerjisi olan kişilerin semptomları en aza indirmesi için ne tavsiye edersiniz? Evinde bu evcil hayvanları besliyorlarsa ve veremeyeceklerse ne önerirsiniz?

Hayvan tüylerinden korunma için tek geçerli yöntem hayvanın evden uzaklaştırılması ve bütün halı, yatak takımı ve mobilyaların vakum-temizleyici ile temizlenmesidir. Ancak yine de kedi allerjenleri tam olarak temizlenemeyebilir.Bir evin kedi allerjenlerinden arınması için en az 20 hafta gereklidir. Her ne kadar kedilerin sık yıkanması, allerjen sayısını azaltsa da , bu uygulama hafta da bir yapıldığında yararlı bir sonuç alınmamıştır. Evcil hayvanlar evden uzaklaştırılması hasta tarafından kabul edilmiyorsa, en azından yatak odasının ya da evin dışında tutulmalıdır.

- Havadaki küfe, toza çeşitli bakterilere alerjisi olan kişiler için ne tavsiye edersiniz?

Ev tozu akarlarında etkili korunma sağlamak için yatak odası ve oturma odasından halı

kaldırılmalıdır. Mobilyalar haftada 2 defa vakum temizleyiciler ile temizlenmelidir. Allerjisi olanlar mümkünse temizlik yapmamalı, yapmak zorunda iseler de temizlik esnasında ve sonrasında 15 dakika maske takmalıdır. Klimalar nem oranını düşürdükleri için ev tozu akarı sayısını azaltırlar. Nemlendiricilerin kullanımı ise kısıtlanmalıdır.

Hastanın yatak odasında ki yatak, yastık ve yorgan allerjen geçirmeyen kılıflar ile

kaplanmalıdır. Eğer yatak eski ise değiştirilmesinde yarar vardır. Kuş tüyü ve yün yastık ve yatak yerine sentetik olanları tercih edilmeli ve yatak takımları ev tozu akarları ve yumurtalarını öldürmek amacıyla her hafta 600’de yıkanmalıdır. Çocuklar tüylü oyuncaklarıyla uyumamalıdır. Tüylü oyuncaklar vakum temizleyiciler ile temizlenmeli ya da derin dondurucuda(-20 derece) bir gece bırakılmalıdır. Temizlenemeyen tüylü oyuncaklar yatak odasından uzaklaştırılmalıdır. Hafif ve kolay yıkanılabilir perdeler seçilmelidir.Mobilya döşemelerinin etkili temizliğini sağlayacak bir yöntem henüz yoktur.Plastik, tahta veya deri mobilyalar tercih edilmelidir.

Binanın yaşı ve yapısı, bodrum katının olması, ısınma şekli ve nemlendirici ya da klimaların kullanılması gibi çeşitli faktörler iç ortamdaki mantarların miktarını etkilemektedirler. Rutubetli evler, bodrum katı, banyo, küvet ve lavabolar mantarların üremesi için uygun ortamlardır. Mantar hassasiyeti olanlar nemlendiricilerden uzak durmalıdırlar ya da nemlendiriciler çok sık temizlenmelidirler. Ortamın rutubeti azaltılmadığı sürece, iç ortamdaki mantar miktarının kimyasal yollarla kontrol edilmesi mümkün değildir.

- Çeşitli parfümlere ve sabunlara cilt alerjisi olan kişilere ne tavsiye edersiniz?

Deri allerjik reaksiyonlardan fazlaca nasibini alan bir organdır. Deride en sık rastladığımız allerjik reaksiyon, allerjenin temas ettiği lokalizasyonlarda ortaya çıkan ekzema tarzı reaksiyonlardır. En sık deri reaksiyonlarına neden olan maddelerde parfüm, sabun, deterjanlar gibi hepimizin sık kullandığı çevresel maddelerdir. Derimiz temas ettiğimiz bu maddeler karşı zaman içinde duyarlılık geliştirerek kızaran, sulanan, kabuklanan ve kaşınan ekzema dediğimiz reaksiyonlara maruz kalabilir.

Tüm allerjilerde olduğu gibi tedavideki en temel prensip allerjenin yaşantımızdan uzaklaştırılmasıdır.. Deride oluşan klinik bulgular lokal ilaçlarla kolayca tedavi edilebilir ancak allerjen yaşamımızda ise ekzema reaksiyomnları sık aralıklarla ve şiddeti giderek artarak tekrarlar.

- Evdeki halılar, yatak, havalandırma, nemli ortamlar konusunda ne tavsiye edersiniz?

Hastanın yatak odasında ki yatak, yastık ve yorgan allerjen geçirmeyen kılıflar ile

Halıların kaldırılması ya da daha ince dokumalı döşemelerin kullanımı pratik olmayabilir. Bazı akarisidler(benzyl benzoate, tannik asid vb..) düzenli kullanıldığında ev tozu akarlarının sayısını azaltmaktadırlar. Ancak etkileri uzun süreli ve dramatik olmamaktadır. Özellikle beton zemin üzerine döşenen halılar daha fazla ev tozu akarı kaynağıdır.

- Seyahat ve mekan değişimi söz konusuysa alerjik reaksiyonu olan kişilere nelere dikkat etmelerini tavsiye edersiniz. Uçak yolculuğu ve basınç farklılıklarının alerjiye bir etkisi olur mu?

Polen alerjisi olan kişiler seyahat ettikleri bölgenin polen mevsimine göre ilaç tedavilerine başlamalılar. Özellikle alerjik nezle nedeniyle burun tıkanıklığı olanların uçağa binerken çok dikkatli olmaları, uçağa binmeden önce burun tıkanıklığı giderici ilaç tedavisi almaları gerekir. Aksi takdirde özellikle inişte basınç farkı nedeniyle gelişebilecek barotravma sinüs ya da orta kulak hastalıklarına yol açabilir.

- - Alerji genetik olabilir mi? Anneden, babadan kalıtımsal olabilir mi?

Alerji genetik bir hastalıktır. Özellikle anne tarafında olması halinde çocukta ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir. Tabii hem anne hem babada olursa risk daha artar.

- Sizce stres, alerjiyi tetikleyen sebepler arasında sayılabilir mi?

Bağışıklık sistemini etkileyen bir faktör olarak stres alerji semptomlarını da tetikleyebilir.

- Alerjinin sebepleri psikolojik olabilir mi? - Tedavi sürecinde ne gibi yollar denenmektedir?

Alerjik nezle tedavisinde allerjenlerden korunma, ilaç tedavisi (antihistaminikler ve kortizonlu burun spreyleri gibi) ve seçilmiş hastalarda aşı tedavisi uygulanmalıdır.

- İlaç tedavisinin yan etkileri var mıdır, tüm alerji ilaçları uyku yapar mı yoksa bünyeye ve ilaca göre bu etki değişir mi ya da azalır mı?

Günümüzde kullanılan yeni nesil antihistaminiklerin uyku verici etkisi yok denecek kadar azdır. Yine de bünyesel farklılıklar olabilir. Ayrıca bir antihistaminik kişide uyku verici etki yaratıyorsa başka bir antihistaminik denenmelidir.

Kortizonlu burun spreylerinin sistemik emilimi çok düşük olduğundan bu ilaçlarda doktor kontrolünde(doktorun önerdiği doz ve sürede) olmak kaydıyla rahatlıkla kullanılabilir.

- Her alerji sorunu olan iğne tedavisi görebilir mi yoksa bu tedavi ağır alerji vakalarında mı uygulanıyor? İğne tedavisi kesin çözüm ve kurtuluş sağlıyor mu? Olası yan etkileri var mı?

Her alerji sorunu olan iğne tedavisi (aşı) göremez. Burada hastanın semptomları, sebep olan allerjen ve hastanın aşı tedavisi sürecine uyum gösterip göstermeyeceği çok önemli faktörlerdir. Ayrıca iğne tedavisi her ne kadar sebebe yönelik tedavi de olsa kesin çözüm değildir. Ayrıca bu konuda deneyimli kişilerce iyi seçilmiş hastalarda uygulanmadığı sürece hayatı tehdit edici yan etkileri olabilir.

- Aleriji tedavi edilmezse ve kendi kendine geçmesi beklenirse ileride daha ağır vakalar ve sorunlara yol açabilir mi?

Bu kişiden kişiye ve sebep olan allerjene göre değişebilir. Örneğin basit bir mevsimsel nezlesi olan da yakınmalar zaman içinde gerileyebileceği gibi, yoğun yakınmaları olan ve özellikle ev tozu akarı olan kişide daha yoğun yakınmalar hatta astım gelişebilir.

- Alerjik astım, alerjinin ağırlaşmış bir versiyonu mudur yoksa semptomlar kendini direkt alerjik astım olarak da gösterebilir mi?

Allerjisi olan hastalarda astim şikayetlerini beklemek çok normaldir. Astim in önemli bir bölümünde altta allerjik bünye vardir. Tetikleyici faktörlerle birlikte astim şikayetleri ortaya çikabilir. Hiçbir yakinmasi olmayan birkişi direkt olarak allerjik astim olarakta karşimiza çikabilir. Allerjik bireylerde astim çok hafif olarakta seyredebilir

- Alerji, alerjik astım ve astım arasında ne gibi farklılıklar vardır?

Allerjik olanlarda bronşlarinda aşiri hassasiyet vardir. allerjik meddeye ( allerjen) maruz kalindiğinda sadece öksürük olabildiği gibi, ağir solunum sikintisina kadar gidebilen astim atağida ortaya çikabilir. allerjik olmayan astimda ise herhangi bir allerjen olmadanda astim ataği olabilir. şikayetler ve bulgular aynidir ancak altta yatan neden bir allerjene maruz kalmak değildir. psikolojik bir problem dahi astim ataği yaratabilir

- Alerjisi olan kişilere yasaklı sporlar var mıdır?

öncelikle bu kişilere en uygun spor yüzmedir. ancak allerjileri kontrol altinda olan kişilere yasakli bir spor yoktur

- Alerjisi olan kişilere iyi gelebilecek sporlar var mı?

Yüzme

- Benim, kedi tüyüne ve çeşitli tozlara, sigara dumanına alerjim var, açık havada, deniz kenarında yürüyüş yapınca pek bir etkisi olmuyor ama açık havada, deniz kenarından bisiklete binince burnum hemen açılıyor ve nefesim rahatlıyor, bunun sebebi ne olabilir?

Çünkü egzersiz vücutta adrenalin salınımına, adrenalin salınımı da damarlarda daralmaya (vazokonstrüksiyon) neden olur. Burun mukozası ve konkalar (burun etleri) damarlanması yoğun olan dokular olduklarından adrenalin salınımı ile bu dokularda büzüşme dolayıyla da burun tıkanıklığında azalma olabilir.

- Tetikleyen madde ile bir aradayken alerji hapşırık olarak kendini göstermişse ancak zaman içinde hapşırık yerine öksürük ve nefes daralması söz konusu olmuşsa bunun sebebi ne olabilir?

Allerjik astim ataği düşünülmelidir

- Semptomlar zaman içinde bunun gibi farklılıklar gösterebilir mi, yoksa bu durumun daha ağırlaştığının mı göstergesidir?

Alerji sistemik bir hastalıktır ve farklı hedef organlarda (burun, akciğerler, deri gibi) ortaya çıkabilir. Semptomlar zaman içinde farklılık gösterebilir ayrıca alerjik nezlesi olan hastaların yaklaşık %40’ında alerjik astım görülebilir. semptomlar zaman içinde farklılıklar gösterebilir. sadece allerjik nezlesi varken astım atakları geçirmeye başlamışsa bu olayın daha ciddi boyutlara geldiğini gösterebi

Solunum Sistemi

ASTIM

1 lt. suya 1 tutam Mersin yaprağı veya ısırgan konur ve 10 dk. kaynatılıp demlenir ve süzülür. Günde 8-10 çay bardağı, şekersiz olarak içilir.

1 lt.sıcak suya 5 yemek kaşığı Isırgan otu konur, 5 dk. sonra süzüp günde 8-10 bardak şekersiz içilir.

Astım Hastalığı, Kronik Karakterli Birkaç Hastalıktan Birisidir.

Astım tanısı nispeten kolay olmasına karşın tedavi ve izlenmesinde sorunlar yaşanan ve toplumda en sık görülen kronik(müzmin) karakterli birkaç hastalıktan birisidir...

Genel Bilgiler

Astım, hava yollarının kronik inflamatuar (iltihabi reaksiyon) bir hastalığıdır.

Duyarlı kişilerde, nöbetler halinde gelen:

·Nefes darlığı,

·Göğüste sıkışma hissi,

·Hırıltı (hışıltı, ıslık sesi),

·Öksürük, yakınmaları ile ortaya çıkmaktadır. Yakınmalar, özellikle gece ve/veya sabaha karşı görülür.

Astım Türleri

1-Alerjik Astım
*Genetik Yatkınlığı Olanlarda Gelişen Astım
*Genetik Yatkınlık Zemini Olmaksızın Gelişen Astım (Örneğin; Mesleksel allerjenlerle gelişen astım)

2-Alerjik Olmayan Astım (İnfeksiyonlar, bazı ilaçlar, gıda ve katkı maddeleri gibi etkenler ile gelişen astım.

Genetik Faktörlerin Etkisi

Alerjik Olmayan Astım

Bazı mesleksel kimyasal ajanlar, ilaçlar tam olarak bilinmeyen bir mekanizma ile astım oluşumuna yol açmaktadır.

Astımın Ortaya Çıkmasında Katkısı Olan Faktörler

Tetik Çeken Faktörler

·Allerjenler

·Solunum yolu enfeksiyonları

·Ev içi hava kirliliği (pasif sigara içiciliği, kızartma kokuları, cila, parfüm, saç spreyi, insektisidler, deterjan, çamaşır suyu, temizlik malzemeleri, deodorant, sprey kokuları)

·Dış ortam hava kirliliği (kükürt dioksit, tozlar, ozon, egzoz gazları, polen, mantar sporları)

·Bazı hava koşulları (rüzgar, fırtına)

·Egzersiz ve hipervantilasyon

·Bazı gıdalar ve katkı maddeleri

·Bazı ilaçlar

·Emosyonel faktörler (ağlamak vs.)

Her hastada tetik çeken faktörler değişiktir. Bir hastada birden fazla faktör bulunabilir.

Astım Nasıl Anlaşılır ?

Astımın teşhis edilmesinde aşağıda sıralamış olduğumuz hastanın yakınmaları çok önemlidir.

·Nefes darlığı

·Öksürük

·Tekrarlayıcı karakterdedir.

·Nöbetler halinde gelişir.

·Gece ve/veya sabaha karşı ortaya çıkar.

·Kendiliğinden veya ilaçlarla hafifler veya kaybolur.

·Bazı faktörler (allerjenler, irritanlar, egzersiz, virus enfeksiyonları) ile alevlenmeler olur.

·Mevsimsel değişkenlik gösterirler.

Her hastanın ilk muayenesinde, diğer hastalıkları ekarte etmek amacıyla akciğer grafisi çekilmelidir.

Aşağıdakilerin hastanın hikayesinde bulunması genetik yatkınlığı düşündürmelidir:

·Çocukluk Çağında Başlangıç

·Yakın kan akrabalarında astım.

Tedaviden en verimli bir şekilde yararlanabilmeniz için astım konusunda bilmeniz gereken ana prensipler;

·Hastanın Eğitimi

·Hastanın Düzenli Takibi

·Hastalığın Ağırlığının Saptanması

·Tetik Çeken Etkenlerin Uzaklaştırılması

·Atak Tedavisi İçin Hastaya Özgü Tedavi Planı

Astım, hava yollarının daralması ve inflamasyonu ile karakterize kronik bir akciğer hastalığıdır.

Hastalık hafif veya şiddetli olabilir, bazı hastalarda da nadiren ortaya çıkan ve çok hafif veya hayatı tehdit edecek derecede şiddetli olabilen ataklarla seyreder.

Astımın belirtileri akciğerlerde bronş ve broşiyol adı verilen hava yollarının iç yüzeylerinin inflamasyonuna bağlı olarak gelişmektedir. Bu inflamasyon mukus üretiminin artmasına neden olur ve inflamasyonla ilgili bağışıklık sistemi hücrelerinin hücumu söz konusudur; her iki durum da hava yolu tıkanıklığına neden olur. Ek olarak hava yollarını çevreleyen kaslarda kasılma meydana gelir ve hava yollarındaki daralma şiddetlenir.

Belirtiler

Tanı

Tedavi

Astım tedavisinde kulanılan çeşitli tip ilaçlar vardır. Bunlardan bazıları atakların oluşumunu önlemek için, bazıları da atak sırasında kullanılır.

Şiddetli bir atakta vakit geçirmeden hastaneye müracaat etmelidir.

Astım tam olarak tedavi edilememekle birlikte, başarılı bir şekilde kontrol edilebilir. Astımlı hastalar dikkat ettikleri sürece normal bir hayat yaşayabilirler.

BRONSİŞ HASTALIĞI

Akut Bronşit ve Kronik Bronşit Nedir ?

Bronşit Nedir

AKUT BRONŞİT

Nedenleri

Akut bronşitin iki temel nedeni vardır:

Hazırlayıcı Etkenler

Belirtileri

Seyri

Tedavi

Öksürük aşırı miktarda artan bronş salgısının temizlenmesi için gerekli bir savunma mekanizması oluşturur. Öksürük ilaçları ancak çok gerektiğinde kullanılmalıdır.

KRONİK BRONŞİT

Nedenleri :

Kronik bronşitin nedenleri tam ve açık biçimde ortaya konamamıştır.

Belirtileri

Tedavi

Hava kirliliği önemli bir sorundur. Çoğu zaman bireysel çözümlerin ötesi-ne taşmakla birlikte, kirli havayı solumaktan özenle kaçınmak gerekir.

Solunum alıştırmalarının tedaviden çok, koruyucu etkileri vardır. Bu yolla hastaya nasıl daha iyi soluk alıp verebileceği öğretilir.

Dikkat! Sigara, alkol, çay, kahve yasak.

R1* 10'ar gram gelincik + adaçayı + tatula + sığır kuyruğu karıştırılır. 4 bardak suya 5 gram konup, 15 dakika bekletilir. Günde 3 kere 1'er bardak bardak içilir.

R2* 8 bardak suya 100 gram İzlandalikeni +10 gram çam tomurcuğu + 30 gram yulaf konur. Su, yanya ininceye kadar kaynatılır. Günde 3 kere 1'er bardak içilir.

R7* 4 bardak kaynar suya 2 çorba kaşığı ufalanmış kuru ısırgan konur. 20 dakika demlendirilip süzülür. Günde 4 kere 1'er bardak içilir.

Solunum Sistemine Yararlı Şifalı Bitkiler

Solunum sistemini uyaranlar

Solunum sistemini rahatlatanlar

Solunum sistemini normalleştirenler (Amphoter)

Mukoza koruyanlar (Demulcent)

Solunum Sisteminin Hastalık Belirtileri

Bu iki grubun dışında kalan hastalıklar ise (örneğin akciğer kanseri), bedenin bir bütün olarak ele alınıp tedavi edilmesi gereği ile ilgili örneklerdir.

Yığılma/birikme (Kongestion)

Yoğurt dahil, tüm süt ürünleri, yumurta, özellikle yapışkan albümin içeren, buğday, yulaf, çavdar ve arpa türü tahıllar, şeker, patates ve nişasta içerikli besinler.

Balgam üretiminin azaltılmasını amaçlayan bir diyette, adı geçen bu besin maddelerinin yerine, taze meyve ve meyve suları tüketilmelidir.

Öksürük

Eğer öksürük, zayıf bir kalbe baskı yapıyorsa, karışıma 1 ölçek arslankuyruğu veya ökseotu eklemek gerekir. Bu katkı, kalbi rahatlatır ve gücünü arttırır.

Bronşit

Akciğer zarı iltihabı (zatülcenp, satlıcan)

Boğmaca

Kramplar/spazmlar

Astım

Solunum yolu ve hastalıkları

Tahriş olmuş boğazlar: bir bardak suya 1 cay kaşığı hatmi kökü atılır, 1 çay kaşığı Da meyan kökü atılarak kaynatılır. Sonra 1 , 2 bardak içilir.

Nefes acıcı ve öksürük kesici cay: bir bardak kaynar suya l tutam ada çayı, bir Tutam hatmi, dört kaşık civan perçemi, l kaşıkta gelincik atılır. 2 bardak çayı içilir.

Boğaz iltihabı ve öksürük için elma sirkesi ile ada çayı karıştırılıp dinlendirilir. Gargara yapılır veya içilir.

Soğuk algınlığı ve bronsit için: bir kaşık ada çayı, l kaşık hatmi kök, 4 kaşık civan perçemi, İki kaşık sinirli ot bir iki bardak suda demlenir. l, 5,2 bardak içilir, istenirse bal Karıştılarak içilir.

Nefes darlığı: pırasa kaynatılır suyu içilir veya taze sıkılmış

Bronşit: bir ölçek ada çayı, Bir ölçek hatmi kök, civan perçemi Dört ölçek sinirli ot, iki ölçek bir iki bardak sıcak suya ilave edilir cay gibi demlendikten sonra içilir.

Bronşit için yumuşatıcı cay:hatmi bir keten tohumu iki ebe gümeci Bir bir veya iki bardak suda demlenir bal ile tadlandırılır günde bir İki bardak içilir.

Bronşit: ebe gümeci bir sığır kuyruğu bir öksürük otu bir ölçek .Bir bardak kaynar suda demlenir. İki üç bardak içlir.

Astım: bir ölçek kekik bir ölçek sinirli ot aynı oranda karıştırılır ve çay olarak günde bir iki bardak içilir.

Çam suyu: öksürük balgam söktürücü ferahlatıcı astım bronşit için iyi gelir.

Defne suyu: astım bronşit balgam söktürücü demir eksikliği ve kemik hastalıklarına İyi gelir.

Alerjik öksürüklerde pamuk yakılarak tütsüsü burna cekilir.

DOĞADAN SAĞLIKLI YAŞAMA SESLENİŞ

HAZIRLAYAN VE SUNAN

27 Şubat 2018 Salı

SOLUNUM SİSTEMİ ALLERJİ BOGMACA

Solunum Sistemi

Akciğer Hastalıkları için Şifalı Bitkiler

Boğaz iltihabı ve öksürük için elma sirkesi ile ada çayı karıştırılıp dinlendirilir. Gargara yapılır veya içilir.

Soğuk algınlığı ve bronsit için: bir kaşık ada çayı, l kaşık hatmi kök, 4 kaşık civan perçemi, İki kaşık sinirli ot bir iki bardak suda demlenir. l, 5,2 bardak içilir, istenirse bal Karıştılarak içilir.

Boğmaca

İyileştirici Bitki : Frenküzümü Yaprağı, Sinirliot

Tedavi Şekli

Alerjik astım ve akciğer hastalıkları için önemli bir öneri;

Alarjik Hastalıklar ve Allerjenler

Solunum Sistemi

Boğaz iltihabı ve öksürük için elma sirkesi ile ada çayı karıştırılıp dinlendirilir. Gargara yapılır veya içilir.

Soğuk algınlığı ve bronsit için: bir kaşık ada çayı, l kaşık hatmi kök, 4 kaşık civan perçemi, İki kaşık sinirli ot bir iki bardak suda demlenir. l, 5,2 bardak içilir, istenirse bal Karıştılarak içilir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder